روش شناسي مفهوم خانه در نقش جهان بررسي شد.

روش شناسي مفهوم خانه در نقش جهان بررسي شد.
کارگاه از شناخت تا طراحي خانه
زمان: سه شنبه 4 خرداد ماه 1389 ساعت 19-15
مکان: مرکز هنر پژوهي نقش جهان
با حضور: استاد محمد رضا حائري
اولين جلسه از گارگاه با مبحث طرح روش شناسي شناخت خانه آغاز شد.و اين گونه عنوان شد كه معناي خانه نسبت به سالهاي پيش عوض شده ورويكرد نويني نسبت به آن حاصل شده است و حال با اين سوال مواجه مي باشيم براي چه موضوع خانه در معماري مورد توجه و سوال قرار مي گيرد. اين يک سوال اصلي بوده و مشارکت ديگر افراد صاحب نظررا مي طلبد.موضوع خانه امري ضروري است ، امروزه براي طراحان فرصت اينکه در کلان شهرها بتوانند خانه تک واحدي( خانه ويلايي) طراحي نمايند تقريبا مشکل است وطراحي اين قبيل خانه ها در حاشيه شهر ها و يا خانه هاي ييلاقي مورد توجه قرار گرفته است .
خانه جايي است که به طور متوسط افراد در آن هشت ساعت حضور داشته و زندگي مي نمايند،خانه جايي است که در آن اتفاقات متفاوتي روي مي دهد.
براي مثال در تهران روزانه گردش عظيم انساني صورت مي گيرد ، در اين نقل و انتقال تعدادي به تهران آمده ويا از آن خارج مي شوند و چرخش عظيم انساني روي مي دهد .
بحث حاشيه نشيني در اطراف شهر هاي بزرگ از جمله مسائل مورد توجه است. بيشتر افراد که در حاشيه شهر ها زندگي مي كنند توجه به ارزان بودن محل سكونت دارند ولي در هر حال و به هر صورت خانه اي وجود دارد كه محل سكونت است مهم اين نيست که خانه ملکي، استيجاري يا ارزان است .
آنچه موردتوجه است موضوع خانه هايي است که در آن زندگي مي کنيم .
اگر چه بيشتر اقدامات درون خانه بيولوژيک است ولي خانه قبلا جايي بوده که در آن کارهاي غير بيولوژيک هم انجام مي شده .
رايطه ي انسان و خانه يک رابطه ي قديمي است و حتي از سي وپنج هزار سال پيش اين ارتياط بين انسان و خانه وجود داشته ،يكي از نکته هاي مهم اين است که شيوه زندگي ما به چه شکل باشد يعني ما بخواهيم با پدر و مادر باشيم يا خانواده يا به تنهاي زندگي کنيم . انسان ذاتا فردي اجتماعي است .
کلمه انسان از انس مي آيد يعني معاشرت کردن و با ديگران بودن ، معني ديگري که مي توان به آن پرداخت کلمه ي نسيانيعني فراموش کار است . امروزه اين تعبير به انسان شباهت بيشتري دارد
در فضاي خانه اولين تجربيات احساسي در انسان صورت مي گيرد و ميانگين هشت ساعت از زندگي را با کساني که دوست دارد مي گذراند. بنابراين بهتر است اين فضا باز نگري شود .
.يکي از عواملي که بايددانسته شودچگونه طراحي کردن است و يک سوال مهم براي طراحان اين است که افراد بر چه مبنايي طراحي مي کنند؟
خطوط و سر نخ طراحي و معماري را از کجا مي آوريم؟
روش طراحي خانه چيست ؟ آيا ما مي توانيم تقليد کنيم؟
اين ها منابع و موضوعات مهم طراحي هستند.
برخي از شخصيت ها ذاتا استعداد معماري دارند و روانشناسان نيز بر اين عقيده اند که همه افراد روحيه طراحي دارند . انسانها را مي توان به دو دسته تقسيم کرد 1- معمار 2- غير معمار ، نکته مهم آن است که براي معمار شدن راهي سخت مي بايست طي شود. معماري تمامي زندگي را در بر مي گيرد.
بحث خانه يك مسئله چند بعدي است و با همه ي زندگي مرتبط است.
خانه جلوه اي از معماري است و از طريق خانه به شناخت معماري پي مي بريم ، يکي از اهداف اين کارگاه شناخت خانه و معماري است ،وقتي شما با ديدن يک خانه به قدمت آن و فرهنگ صاحب خانه و عقايد و افکار او پي مي بريد ، مي توان فهميد معماري و خانه بيانگر فرهنگ ، اقتصاد و اجتماع است .
معماري جدا ازطراحي شهر نيست به ويژه در کلان شهر ها ، ممکن است اين انتقاد بر معماري ايران وارد شود كه آنچه اكنون با آن در شهر ها مواجه مي باشيم طراحي معماري نبوده و اين عنوان مناسب زمان گذشته است
آنچه که ساخته مي شود آيينه اي است ازدرون خود ما و خانه هاي ما مي بايست بيانگر اين مفهوم باشد . تقريباً معماري در ايران به قبل از سال 1300 بر مي گرددو از سال 1300 تا 1340 نيز مي توان رگه هاي معماري را در برخي ساختمان ها مشاهده نمود و از سال 1340 به بعد يک دوره استثنايي اتفاق مي افتد که مي توان به آن گفت ساختن بدون معماري است. بايد توجه داشت شناخت گذشته بازگشت به گذشت نيست ، ما در کجاي جهان مي توانيم به دنبال شناخت فرهنگ ايران باشيم.براي بدست آوردن اين شناخت بايد به ايران بيايم و فرهنگ گذشته را نگاه کنيم و به اين علت است که به گذشته مي رويم تا فرهنگمان را بيان کنيم.و گذشته همواره و هميشه حضور دارد. خانه بيانگر تمامي اتفاقاتي است که مي افتد ، يک شهر ساز خوب ، کوچک ترين واحد شهر يعني خانه را مي شناسد .خانه ها ، همسايه ها را مي سازد يعني سايه ها يکي است و همسايه ها محله را مي سازندو محله ها شهر و فرهنگ آن را شكل مي دهند ، فرهنگي که درآن رشد کرده و عجين شده ايد. وتجربه ي احساسي كه در خانه و محله بوجود آمده با تك تك افراد به مكان هاي ديگر منتقل مي شود.
آنچه در يک نگاه از شناخت تا طراحي خانه رامي توان در اين کارگاه ارائه كرد
کارگاه پژوهش خانه
کارگاه اول : خانه و معماري و رابطه ي بين اين دو
بخش اول :
* معرفي شما و انتظارات شما
* برنامه تمامي هفت جلسه *در باره دلايل اتنخاب خانه براي بحث
بخش دوم:
* نسبت شناخت با طراحي
* پرسش و پاسخ
*ويژگي و شرايط حضور در کارگاه معماري معاصر
يكي از موضوعات مورد توجه آن است كه گرچه بر طبق برخي پژوهش ها مي شود گفت اكثر مردم به معماري قديمي علاقه مندند ولي حاضر نيستند در اين بناها زندگي کنند كه مي تواند مورد توجه جدي قرار گرفته و به آن پرداخته شود. آنچه مسلم است ما در سطوح مختلف با آرمان هاي مختلف بزرگ شده ايم در اين کارگاه ( معماري ايران )مي خواهيم به مفهوم خرد جمعي توجه كنيم کارگاه جاي گفته گو است جايي که در آن تجربيات خود را بيان مي کنيم و به اين خاطر شيوه بيان بسيار مهم مي باشد.
در بحث دوم موضوع معاصر سازي است ، به اين علت معاصر سازي گفته مي شود که جدال بين سنت و مدرنيته تفكري اشتباه است،معاصر سازي معتقد به عصريت است معماري معاصر بيانگر عصر خود است و داراي پويايي است. و در اين حال نيز مي بايست شناخت گذشته را مورد توجه قرار داد.
دو بحث مهم بوجود مي آيد : بحث خرد جمعي و ديگر عصريت
از خرد جمعي مي توان دريافت که فراغت، امروزه بخش جدا ناپذيري از زندگي است ، خانه جزئي از شهر است و شهر جزئي از خانه که صورت زندگي را تحکيم مي بخشد.
دو حوزه به نام هاي موسيقي و معماري از پيش از اسلام همگام با هم حرکت کردندوحال سوال اين است چرا موسيقي ايران زنده و قوي ا ست ولي معماري از صحنه خارج شده ؟
معماري در دوره هاي ساساني و صفوي در اوج بوده است ، در موسيقي الگوهايي وجود دارد كه هم اكنون در موسيقي ايران وجود دارد ولي الگوهاي معماري جاي خود را در معماري ايران از دست داده است.
قسمت دوم کارگاه:
در وحله اول مسئله سکونت و اسکان در شهرها مورد توجه است .
شهر مرکز فرهنگ و مدنيت است . ما در ايران بيش از هفت کلان شهر داريم که منطقه اي و بسيار قدرتمند هستند مثل تهران، مشهد ، اصفهان، تبريز ، شيراز ، کرمان و اهواز ، ما بايد براي کلان شهرها طراحي درست به دست دهيم . از جمله نمونه هايي كه ميتوان در مورد برخي ساختمان هاي مناسب بنا شده ارائه داد، ساختمان اسکان ، سعدي ، حافظ بوده كه مي توان مفهوم زندگي ايراني را در آنها متوجه شد. جالب است بدانيم که اولين مجتمع که از طراحي ايراني در آن استفاده شده است مجتمع ساعي است که در سال 1345 طرح آن ريخته شده و در سال 1350 شروع به ساخت نمود . بايد توجه داشت آپارتمان نشيني به معنايي كوچك نشيني و محدود نشيني نمي باشد.
مفهوم نو سازي :
آنچه که کهنه بوده از بين مي رود و طرحي جديد به جاي آن ساخته مي شود مانند از بين رفتن خانه هاي قديمي و ساخته شدن آپارتمان ها در برخي ازپروژه ها كه اجرا شده و در آن امنيت وملزمات شهر نشيني رعايت نشده است.
چند سوال در باره ارتباط سليقه با ساخت خانه ها:
آيا خانه هاي امروزه با ما ارتباطي دارند؟
آيا کسي که آن را ساخت از شما پرسيد ببينيد خوب است؟
سليقه عمومي از کجا شکل گرفته است؟
ما سه بازي گر مهم از جمله مردم ، متخصصين و مسولين را داريم و هيچگاه به دنبال مقصر نيستسم .ما به دنبال قصور هستيم و آن قصور چه بود است که به اينجا رسيده ايم.
رابطه ما با خانه چيست؟
؟
وجود - خانه
آگاهي - خانه
شيوه زندگي - خانه
فرق بين گذران عمر و زندگي چيست؟
قلمرو خانه يک اقامتگاه موقت است.
↨↨
خانه تمام آلبوم و تاريخچه زندگي ماست.
سوال:
راحت ترين جاي دنيا کجاست؟
آيا مي توان بدون شناخت طراحي کرد؟
طرح هاي خانه هايمان را از کجا آورده ايم ؟
در حوزه معماري اين سوال ها مطرح است.
معماري آگاهانه فضا معمارير
معماري عقلايي فضا مهندسي
معماري حداقل فضا ساختمان سازي
معماري سود جويانه فضا لانه سازي
بي کيفيت فضا قوطي سازي
بي نظارت فضا سرهم سازي
نکته:
فرق در بين معماري ها تفاوت در آگاهي است.
خلاقيت و الگو برداري با هم در ارتباط اند
عقلايي خلاقانه
شناخت ════فرهنگي════
مهندسي نوآور
تقليد تقليل
هرچه غير از شناخت ═════غير محور══════
ناقص کامل
هدف از برگزاري کارگاه:
بررسي و ارزيابي نظريات مختلف در اين حوزه و توجه به اين نكته كه پرسش از ارائه اطلاعات صرف و محدود مناسب تر بوده و راه گشاي به سوي آينده است.
اين کارگاه با سوال من نمي دانم پيش مي رود و ادارک جمعي بر ادارک فردي مقدم است و اينكه آموختن را از خودمانشروع نمائيم. ( فقط نبايد به مطالعه و کتاب خواندن اکتفا کنيم )
سوال هايي كه ميتوان با آن شروع به فعاليت نمود :
* تعريف شما از روش چيست؟
*روش شناخت معماري چيست؟
*روش شناخت خانه چيست؟
*پرسش شما در مورد روش چيست؟
ياد آوري مي شود كارگاه از شناخت تا طراحي خانه روز هاي سه شنبه ساعت 15 در مركز هنر پژوهي نقش جهان برگزار مي شود علاقه مندان براي كسب اطلاع بيشتر و ثبت نام مي توانند به مركز هنر پژوهي نقش جهان واقع در خيابان ولي عصر(عج)، ضلع جنوب غربي پارك ساعي، شماره 2169 مراجعه و يا با تلفن : 14- 88553912 تماس حاصل فرمايند.