تورج ژوله، دبیر علمی همایش «فرش، سنت و هنر» عنوان کرد: فرش پدیده ای حاصل فعالیت فردی یا گروهی در میانه سنت و هنر است.
روابط‌عمومی فرهنگستان هنر در آستانه آغاز برنامه‌ریزی‌ها و تدارکات رویداد «فرش، سنت، هنر»، گفت‌وگویی با تورج ژوله، عضو گروه هنرهای سنتی فرهنگستان هنر و دبیر علمی این رویداد هنری انجام داده است.
تورج ژوله درباره اهداف این رویداد هنری اظهار داشت: «این همایش بر اساس ضرورت امروزیِ فرش ایران یعنی توجه به "هویت" فرش ایران برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری شده است و شناخت و تبیین این هویت را در گروی دو عامل می‌دانیم؛ سنّت و هنر. فرش ایران در دهه‌های اخیر در مقطعی از تاریخ پُر فراز و نشیب خود قرار دارد که اتکای بیش از حد به وجه اقتصادی و تأکید مضاعف بر وجوه مهارتی آن، باعث فراموشی و حتی اضمحلال ارکان هویت‌سازش شده است و گویی اغلب فراموش کرده‌اند که جایگاه فرش در فرهنگ و تاریخ ایران که بخش مهمی از هویت مردم این سرزمین است، به چه عواملِ ساختارشناسانه‌ای مرتبط است. اندکی دیر است، اما زمان آن فرارسیده که در مقابل عباراتی همچون هنرـ‌صنعتِ فرش، صنایع هنری و سنتی، و اندیشه‌هایی که معتقد به قرارگرفتن فرش در میان صنایع دستی است، اندیشه‌هایی جدید عرضه شود. تجربه نشان داده بخش قابل توجهی از اشتباهاتی که در عمل به انجام می‌رسد، از باور و تفکرات اشتباه سرچشمه گرفته است. هنگامی که تفکر و باوری اشتباه، تکرار و منتشر شود، از باوری فردی گذشته است و به‌عنوان باوری عمومی پذیرفته می‌شود؛ و این یعنی شروع مصیبت. اشتباهات بزرگ اغلب از چنین اشتباهاتی به‌ظاهر کوچک که نادیده گرفته می‌شود، سرچشمه می‌گیرد که می‌تواند به تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های کلان نیز راه یابد و مشکلات را دوچندان کند. شخصاً معتقدم حتی نظام آموزش عالی ما نیز دچار چنین آسیبی بوده است. یکی‌دانستن و ادغام رشته‌های هنر با صنایع دستی در دانشگاه‌ها یا دانشکده‌هایی به نام هنر، بدون توجه به تفاوت این دو در شیوه‌های تدریس و جذب دانشجو، نتیجه چنین تصورات و اقداماتی است که نیازمند بحثی گسترده‌تر است که در این گفت‌وگو نمی‌گنجد.»
دبیر علمی این همایش در خصوص عنوان و هدف از برگزاری این همایش افزود: «پس از آنکه برگزاری این رویداد را سرپرست محترم فرهنگستان هنر تأیید کرد و کمیته علمی‌ـ‌اجرایی تشکیل شد، با عنوان پیشنهادی این رویداد نیز پس از بحث و بررسی، موافقت شد. با توجه به بخش‌های سه‌گانه این رویداد و رویکردی که در عنوان آن مشخص شد، می‌خواهیم ضمن ایجاد چالشی فکری و جریان‌ساز، از طریق تعامل فکری با مخاطبان خود، زمینه‌ساز ِبعضی از تحولات فکری آنان باشیم که اکثر قریب به اتفاقشان عضوی از خانواده بزرگ فرش ایران‌اند. امیدواریم از نتایج مهم این رویداد، تغییر در بنیان‌های اندیشه‌ای و داراییِ فکری‌ـ‌فرهنگی هنرمندان و وابستگانِ به این هنر باشد که البته ذره‌ای تردید در علاقه‌مندی و دلسوزیِ آنان نیست، اما برگزاریِ چنین رویدادهایی، برای تعامل و اصلاح ساختارهای فکری و برنامه‌های اجرایی، ضروری بلکه واجب است. امیدواریم نهادها و مراکز ذی‌ربط و ذی‌نفع در تداوم چنین رویدادهایی همت کنند. اعتقاد شخصی من آن است که فرش دستباف به‌یکباره وارد تاریخ و فرهنگ ایران نشده است و ورودش وجوه پدیدارشناسانه داشته که باید به آن توجه کرد. مطالعه روی نمونه‌های تاریخی نشان می‌دهد که فرش ایران گاه به هنر تمایل بیشتری دارد و گاه به سنت، و حتی در بعضی موارد، نمونه کاملی از ظهور و ثبت یک سنت است. اما هر گاه که از این دو فاصله یافته و مسیر دیگری، به‌دور از توجه به ماهیت واقعی آن، تعریف شده است، با انحطاط و سقوط، به‌ویژه در ابعاد اقتصادی آن، مواجه شده است. به یاد داشته باشیم که هیچ گاه نباید مرعوب موفقیت‌های زودگذری شد که نتیجه تصمیمات و سیاست‌های غیرکارشناسانه و به‌دور از هویت‌شناسیِ فرش دستباف است. بنای آن داریم در مراسم افتتاحیه این رویداد نیز دقایقی درباره عنوان این رویداد صحبت کنیم. عنوان این همایش یکی از نقاط مورد توجه فرهنگستان هنر است و می‌خواهیم به جامعه فرش ایران یادآوری کنیم که تمام اعتبار، منزلت و شأن تاریخیِ فرش ایران که باعث مباهات و افتخار همه ماست، در گروی هویت‌شناسی و توجه به ارکان آن یعنی سنّت و ویژگی‌های هنری‌اش است.»
تورج ژوله همچنین درباره بخش‌های سه‌گانه این رویداد این‌گونه توضیح داد: «سه بخش را برای این رویداد در نظر گرفته‌ایم. بخش اول، ارائه مقالاتی است که محورهای آن مشخص و دایره شمول آن بسیار گسترده است و علاقه‌مندان می‌توانند روی وب‌گاه فرهنگستان هنر به آن دسترسی یابند. در این بخش دَه مقاله برتر انتخاب و معرفی خواهند شد. قرار است کتاب مجموعه مقالات، مدتی پس از این رویداد منتشر شود. در بخش دوم این رویداد که پس از بررسی‌های انجام‌شده، دبیری آن بر عهده علیرضا قاسم‌خان نهاده شد، اتفاقی زیبا به وقوع خواهد پیوست. دبیر این بخش، خود از فعالان سینمای مستند و از محققان و پژوهشگرانی است که عرصه فیلم‌سازی با فرش را نیز به‌خوبی درک کرده است. قرار است توسط دبیر این بخش و با رصد در آرشیو حداقل هفتاد سالِ گذشته، تمامی فیلم‌هایی که به‌صورت مستند و داستانی به موضوع فرش پرداخته‌اند بررسی شوند. از میان این فیلم‌ها، آنهایی که مطابق با هدف این رویداد، به موضوع هویت فرش دستباف ایران و ابعاد زیباشناسانه‌اش نگاهی مناسب انداخته‌اند، با حضور چند نفر از فیلم‌سازان مطرح و کارشناسان آگاه و مسلط به موضوع فرش و سینما، نقد و بررسی خواهند شد. موضوع فرش و فیلم در رویداد فرهنگستان هنر به نحوی زیبا در سه روز متوالی از برنامه‌های این همایش به‌صورت محسوس و پُررنگ برنامه‌ریزی شده است، اما سومین روز از این رویداد برای برنامه‌های اصلی این بخش به آن اختصاص یافته است.»
دبیر علمی این رویداد هنری همچنین درباره بخش سوم رویداد «فرش، سنت، هنر» اضافه کرد: «در بخش سوم این رویداد، نمایشگاهی برگزار خواهیم کرد به نام "گره‌بافته‌های تصویریِ ‌تاریخی". منظور ما از گره‌بافته‌ها این است که نگاه اصلی ما در این رویداد هنری به قالی ایران به‌عنوان زیراندازی گره‌بافته است؛ پس هدف ما گلیم و دیگر دست‌بافت‌ها نیست، بلکه قالی‌های تاریخی است که مضمونشان تصویری است و طرح اصلی در زمینه قالی، جنبه روایت‌گونه و داستانی و یا مواردی دارد که تصویرسازی در آن نقشی مهم دارد. گنجاندن این بخش در همایش، به دلیل جریانی است که در دهه‌های گذشته با عنوان تابلوفرش با آن مواجه شده‌ایم و بدون هیچ پیش‌داوری می‌خواهیم با گشایش این نمایشگاه و بازنمود این گروه از گره‌بافته‌های تاریخی، مباحث و مناظراتی را برای بررسی ماهیت‌گونه و هستی‌شناسانه گره‌بافته‌های تصویری که از اهداف مهم این رویداد هنری است آغاز کنیم. البته این نمایشگاه فقط مدخل یا آغازی است برای شروع این جریان و ما بر آنیم تا در اسفند 1399، در صورت مهیابودن شرایط، نشستی تخصصی با این موضوع برگزار کنیم. در این بخش فراخوانی می‌دهیم که در آن، از تمامی مالکان یا مجموعه‌داران گره‌بافته‌های تصویری برای شرکت‌دادن آثار در این نمایشگاه دعوت شده است.»
عضو گروه هنرهای سنتی فرهنگستان هنر در پاسخ به این پرسش‌ که چند اثر در این نمایشگاه به نمایش گذاشته خواهد شد، خاطرنشان کرد: «با فراخوانی که داده شده است بین 35 تا 40 اثر را انتخاب خواهیم کرد و اگرچه رویکرد ما گره‌بافته‌هاست، اگر آثاری شاخص از حوزه تخت‌بافت‌ها یا همان گلیم نیز معرفی شود، از آنها چشم‌پوشی نخواهد شد.»
او در پایان سخنان خود درباره اقتصاد هنر و تأثیر آن در هنرهای سنتی به‌ویژه فرش یادآور شد: «ما در این همایش به‌صورت مستقیم وارد مسائل اقتصادی و بازرگانی فرش نمی‌خواهیم بشویم؛ مگر اینکه با ارائه مقالات خاص مسئله اقتصاد به نحوی که مرتبط با اهداف این همایش باشد، مورد توجه داوران قرار گیرد که در این صورت از آن استقبال خواهد شد. همان‌گونه که عرض کردم، محورهای این همایش می‌توانند مطابق با هدفی که برای آن تعریف شده، بسیار متنوع و گسترده باشند. بهتر است بگویم که ما در این رویداد به دنبال دکترینی متفاوت و کمتر توجه‌شده درباره فرشیم که در چند عبارت خلاصه می‌شود: شناخت و بازنشر هویت فرش ایران که در گروی دو عامل است؛ سنّت و هنر.»
شرح این گفت‌وگو در نشریه سفیرهنر نیز متعاقباً منتشر خواهد شد.