«جُستاري در موسيقي نواحي كرمان» عنوان برنامه پژوهشي در زمينه موسيقي است كه چندي پيش در تالار فرهنگستان هنر با حضور چهرههاي شاخص حوزه موسيقي، هنرمندان، علاقهمندان به موسيقي نواحي و اصحاب رسانه برگزار شد.
به گزارش روابط عمومي فرهنگستان هنر، «فواد توحيدي» پژوهشگر و موسيقيدان نواحي ايران در اين نشست به بررسي موسيقي استان كرمان پرداخت. وي موسيقي نواحي كرمان را غنيترين موسيقي اقوام ايراني برشمرد كه متاسفانه به علت عدم پژوهش و آگاهي از اين نوع موسيقي سالها مهجور مانده و حتي در جشنوارههاي مختلف نير شركت نداشته است و اين امر را دليل اصلي تمركزش براي پژوهش موسيقي كرمان دانست و اظهار داشت: « با آن كه در اين استان 35 نوع ساز وجود دارد اما در اين سالها به علت عدم شناخت كافي از اين نوع موسيقي و گروههاي مختلفي كه در اين حوزه كار ميكنند،اين موسيقي همواره مهجور مانده و حتي در جشنوارهها نيز شركت نداشت تا جايي كه استاد درويشي پيشنهاد كرد تا تمامي تمركز خود را بر روي پژوهش اين نوع موسيقي قرار دهم.»
وي در تشريح موقعيت استان كرمان و موسيقي اين منطقه افزود: «استان کرمان در مرکز ايران قرار گرفته و تاكنون هيچ بيگانهاي به آن حمله نکرده تا جايي كه در تاريخ به « دارالامان» مشهور بوده و در نتيجه موسيقي اين استان، بکر و دست نخورده باقي ماندهاست. از سوي ديگر، تقابل فرهنگها با هم به غناي موسيقي کرمان کمک كرده به عنوان نمونه موسيقي نقاطي از کرمان چون «منوجان» که با استانهاي سيستان و بلوچستان، فارس و هرمزگان همسايه ميشود، تنوع و گستردگي بيشتري دارد. از سوي ديگر، کرمان پهناورترين استان ايران است و اين گستردگي به تنوع موسيقي در اين منطقه ميانجامد تا آنجا که موسيقي شمال و جنوب اين استان کاملاً متفاوت از يکديگرند.»
خالق آلبوم « كويرانه» با تمثيلي از وجود آثار تاريخي يافت شده متعلق به تمدن كرمان تصريح كرد:« آثار تاريخي يافت شده از آلات موسيقي يا نقاشيهاي مختلف بيانگر آن است كه همواره موسيقي در كرمان از توجه خاص برخوردار بوده و منشاء تاريخي دارد.»
توحيدي درباره سازهاي اين استان افزود:« در کرمان ۳۵ نوع ساز وجود دارد و موسيقي نواحي گرمسيري از نظر گويش افراد و نوع ملوديها، شعرها و حتي سازها، با مناطق سردسير تفاوت دارد و از اين لحاظ موسيقي کرماني منحصر به فرد است.»
مولف كتاب « جستاري در موسيقي نواحي كرمان» افزود:« سازهاي اين منطقه را ميتوان به سازهاي کوبهاي پوستدار و بدون پوست، سازهاي بادي و سازهاي زهي کماني تقسيم کرد. همچنين سازهايي وجود دارند که در برخي از مناطق شکل بدوي خود را حفظ کردهاند که از اين ميان ميتوان به چوغرو، جوغ، جاريک و سوتاکو و … اشاره کرد. از اين ميان، سوتاکو اناري است که آن را خشک و دانههايش را خارج ميکنند و بر آن يک، چهار يا شش سوراخ ميگذارند و در آن ميدمند.»
مولف «دايره المعارف موسيقي نواحي کرمان»، به تشريح گونههاي مختلف موسيقي پرداخت و ادامه داد: «لالاييها، ترانههاي کار، ترانههاي شادماني، مناظرهها، سوگوارهها، ترانههاي عاشقانه، روايي و حماسي گونههاي مختلف موسيقي نواحي در کرماناند. به عنوان نمونه در ترانههاي لالايي نمونههايي مشاهده ميشود كه در برخي از آنها خود مجري با خواندن لالايي به آرامش ميرسد و با گويش خاص ادا ميشود.»
اين پژوهشگر موسيقي نواحي افزود:« کرتيخواني، آوازهاي چوپاني، ملخزني و... در شمار ترانههاي کار در استان کرماناند و برخي از مراسم آييني از جمله ترانههايي که همزمان با جشن سده خوانده ميشود يا طلب باران و کليدزني را هم ميتوان گونهاي کارآوا به شمار آورد.»
وي در مورد ديگر موسيقيهاي اين منطقه افزود:« موسيقي صوفيانه و قلندري، موسيقي مذهبي و زورخانهاي نيز در شمار انواع موسيقي کرماناند. کرمان همواره مرکز توجه صوفيان و عارفان بوده و بيشک موسيقي صوفيانه در آن شکل گرفته و تکامل يافتهاست.»
فواد توحيدي در ادامه به رقصهاي محلي خاص اين منطقه اشاره كرد و گفت:« برخي نقاط استان كرمان رقص را معادل كلمه «چاپ» و برخي «ناچ» مينامند و «دست چاپ»، «دو چاپ»، « تركه بازي»، «رقص استكان»، «كجك»، «سركنگي» و ... از گونههاي مختلف رقص به شمار ميروند.»
در اين نشست كه معاونت پژوهشي فرهنگستان برگزار كرد، «غلامحسين نظري» نوازنده چنگ و خواننده، «فواد توحيدي» را همراهي ميكرد.
براي مشاهده تصاوير
اينجـــا كليك كنيد.
نسخه چاپي
