« نقاشي مردمي ايران، نامي است كه من بر نقاشي قهوه خانه اي مي نهم»

« نقاشي مردمي ايران، نامي است كه من بر نقاشي قهوه خانه اي مي نهم»

آيدين آغداشلو در نشست بررسي نقاشي قهوه خانه اي / نگاره هاي محرم با بيان اين مطلب گفت:« سقوط قهوه خانه ها سقوط نقاشي قهوه خانه اي بود. همان طوركه ميدان ها در كشورهاي اروپايي مكان گردآمدن افراد جامعه بودند، قهوه خانه ها نيز در ايران محل گرد آمدن مردم براي تصميم گيري ها بودند؛ اما كم كم اين اماكن اهميت خود را از دست دادند و دچار افول شدند. افول نقاشي قهوه خانه اي در واقع به دليل تغيير ماهيت قهوه خانه ها بود كه سبب تغيير و سپس سقوط اين سبك شد.»

آيدين آغداشلو اضافه كرد:« اگرچه اين مكتب دچار افول شد اما دليل به فراموشي سپردن آن اين است كه محققان آن را فراموش كرده اند.»

او شبيه سازي، پرسپكتيو داخل نقاشي، خلق چهره آرماني و استفاده از رنگ روغن را ويژگي هاي اصلي اين هنر خواند و وقوع آن را دليل پيدايش مبحث نقاشي براي مردم دانست.

آغداشلو گفت:«نقاشيهاي قهوه خانهاي درقالب هاي مذهبي با عناوين ادبي و حماسي-مذهبي (كه همان پرده هاي عاشورايي است) و حماسه هاي ملي خلاصه مي شوند.»

او سعي هنرمند را در جست و جوي چهره كامل آرماني ستود و شباهت چهرها در پرده هاي مختلف و تحت عناوين معصومين مختلف را نه تنها ضعيف قلمداد نكرد، بلكه آن را دستاورد جست و جوي هنرمند خواند كه عيناً در ساير اجزاي تصوير نيز تكرار شده است.

استاد آيدين آغداشلو ويژگي نقاشي عاشورايي را تقابل خير و شر دانست و گفت:«ما در اين پردهها مي دانيم كه حق كيست و باطل كيست. ما شكست حق از باطل را نمي بينيم اما در پرده هاي حماسي حق و باطلي در كار نيست، مسئله شرارت نيست و عناصر اصلي در ميان تصوير هستند درست نقطه مقابل پرده هاي مذهبي كه در هر گوشه آن شاهد روايتي جديد هستيم.»

او در پايان ضمن اشاره به اينكه نمادگرايي و انديشه انساني به ابهام ها و كنايههاي اين هنر، نزد بسياري شناخته شده نيست و اين هنر نيازمند كار فراوان است. گفت: «اگر امروزه تصويري از شمر و مختار در ذهن ما حك شده است به خاطر روايتگري اين پرده ها بوده است. اگرچه امروز هنرمنداني با بهره گيري از اين هنر، به روايتگري هاي جديد دست مي زنند؛ اما نه اقتصاد تأمين كننده آنها است و نه آرمان ها و امكانات موجب ميشود خارج از غرور و يا تواضع بيهوده، به اين فكر كنيم كه در نيم قرن گذشته تصاويري همچون كميك ها در اوج بوده اند. اما آيا نقاشي قهوه خانه اي ما در تكه هاي كوچك و دقيق هيچ گاه روايتگر تماميت يك قصه نبوده است؟»