در نخستین جلسه کارگروه علمی «آموزش هنر در دوره عمومی»، وضعیت آموزش هنر، از دیرباز تا کنون، و کتاب‌های درسی هنر، در مقاطع مختلف، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، نخستین نشست کارگروه تخصصی آموزش هنر در دوره عمومی تشکیل شد. در این نشست که در آن مسئولانی از فرهنگستان هنر و وزارت آموزش و پرورش حضور داشتند، وضعیت آموزش هنر در مقطع عمومی آن مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در ابتدای این نشست، منیژه کنگرانی، معاون پژوهشی فرهنگستان هنر، به معرفی اهداف، برنامه‌ها، فعالیت‌ها و اعضای پیوسته این فرهنگستان پرداخت و در ادامه صحبت‌های خود، توضیحاتی درباره مدیریت پایش و ارزیابی سیاست‌های آموزش هنر داد و گفت: این مدیریت بیش از یک سال است که فعالیت خود را به‌صورت متمرکز آغاز کرده و به دو گروه «آموزش عمومی هنر» و «آموزش عالی هنر» توجه ویژه دارد.

او به ضرورت آموزش هنر در دوره ابتدایی، که زمان پرورش ذوق هنری و استعدادهای فردی است، اشاره کرد و آموزش هنر در این مقطع را تاکنون عقیم و ناکافی دانست و گفت: از جمله سرفصل‌های پژوهشی فرهنگستان هنر پژوهش در این باره است که هنر چگونه می‌تواند ذائقه دانش‌آموزان را تحت تأثیر قرار دهد و برای آینده مطلوب چه پیش‌بینی‌هایی لازم است عرضه کند.

کنگرانی همچنین با ذکر برخی از طرح‌ها و پژوهش‌هایی که از سوی فرهنگستان هنر در حوزه آموزش به انجام رسیده گفت: برخی از این طرح‌ها در شورای انقلاب فرهنگی و شورای عالی هنر ارائه شده و به تصویب رسیده است.

مینو آیت‌اللهی، رئیس بخش فرهنگ و هنر سازمان پژوهشی و برنامه‌ریزی آموزشیِ وزارت آموزش و پرورش، نیز در ادامه این نشست مشترک به اهداف، برنامه‌ها، معرفی اعضای هیئت‌علمی و فعالیت‌های کارگروه مؤلفان کتاب فرهنگ و هنر وزارت آموزش و پرورش پرداخت. او با این توضیح که در طول مدت ارتباط با فرهنگستان هنر تشکیل کارگروهی مشترک در جهت هم‌افزایی را لازم و ضروری دانسته اظهار کرد: تاکنون، کتب درسی هنر را در مقاطع مختلف بررسی کرده و برخی از آنها را توانسته‌ایم با مصوب وزارتخانه تغییر دهیم. امروز، با توجه به نیاز جامعه و مشکلات و مسائل، بهتر است از تجارب هم استفاده و کتب درسی‌مان را متناسب با محیط تربیتی و پرورش ذوق هنری عامه کامل کنیم.

او به نقش هنر در کاهش آسیب‌های اجتماعی، بحران‌های خانوادگی، مسائل روحی و پرورشی اشاره و اذعان کرد که ادامه کار به پژوهش‌های بیشتری نیاز دارد.

در ادامه، داوود کیانیان، پژوهشگر و مدرس تئاتر کودکان و نوجوانان و نمایش خلاق، ضمن توضیح درباره فعالیت‌ها و تألیفاتش در آموزش و پرورش، انجامِ کار پژوهشی را برای ترسیم الگوهای تربیتی در حوزه تئاتر بسیار لازم و ضروری دانست و توضیحاتی درباره فعالیت‌های دانش‌آموزان درباره تئاتر در چند سال گذشته ارائه داد.

محمد شهبازی، یکی از اعضای مؤلفان کتاب فرهنگ و هنر (در بخش خوش‌نویسی)، به دغدغه‌های آموزش و پرورش در حوزه خوش‌نویسی پرداخت. او در توضیح اینکه خوش‌نویسی باید بیشتر در سال‌های پایه و دبستان به‌صورت عمومی آموزش داده شود گفت: آموزش خوش‌نویسی، در سال‌های بالاتر، از حالت عمومی خارج می‌شود و به‌صورت تخصصی و عمیق درمی‌آید و لااقل می‌توان ادعا کرد که ما، با توجه به آمارهای موجود، هنرمندان بسیاری در حوزه خوش‌نویسی در سطح منطقه داریم.

او به توان پژوهشی فرهنگستان هنر اشاره کرد که می‌تواند در جهت آموزش پایه کمک‌کننده و مفید باشد.

این جلسه با صحبت‌های محمد خدادادی‌مترجم‌زاده، رئیس دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه هنر، ادامه یافت. او در ابتدا به فعالیت‌هایی که تاکنون در آموزش و پرورش صورت گرفته اشاره و تصریح کرد: فعالیت‌های بسیاری تاکنون انجام شده و انرژی فراوانی صرف شده تا ما به نقطه امروزمان برسیم و باید از اینها بهره ببریم و نباید از نقطه صفر آغاز کنیم.

رئیس دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه هنر با اشاره به این مسئله که باید هنر در سطح عمومی طرح درس، و مکمل مابقی رشته‌های پایه شود، در ادامه سخنان خود، به پژوهش‌هایی اشاره کرد که به‌صورت تطبیقی در حوزه کتب درسی هنر ایران و دیگر کشورها انجام شده است. او تفاوت کتب درسی در مناطق مختلف یک کشور را بسیار حائز اهمیت دانست و پیشنهاد کرد که ایران نیز در کتب درسی خود به فرهنگ و هنر اقوام مختلف توجه کند و طرح درسی مناسب با فرهنگ‌های گوناگون در دروس هنر خود بگنجاند.

منیره رضایی، دانشیار پژوهشکده تعلیم و تربیتِ پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، در سخنان خود اظهار کرد: بدون شناسایی کاستی‌ها و وضعیت موجود نمی‌توانیم به سیاست‌گذاری بپردازیم و مهم‌تر آنکه رویکرد و نگاه ما به هنر باید مشخص باشد؛ آیا هنر را حوزه‌ای تخصصی و برای تولید اثر هنری می‌بینیم، آیا به تربیت هنرمند توجه می‌کنیم، آیا به دنبال درک و دریافت افراد جامعه از هنر هستیم؛ همچنین، آموزش هنری و مصادیق هنری چگونه باید تلفیق شوند که درک و دریافت شوند. چگونه هنر در برنامه درسی بگنجد که معلمان بتوانند وظیفه آموزشی خود را انجام دهند؛ هر یک از چالش‌هایی که در این مسیر وجود دارند باید شناسایی و آسیب‌شناسی شوند.

سیدمحمدحسین نواب، استادیار گروه فلسفه هنر مؤسسه آموزش عالی هنر و اندیشه اسلامی، که از جمله اعضایی است که با آموزش و پروش در طرح درس کتاب هنر مشارکت دارد، در ابتدا، به بودجه آموزش و پرورش اشاره کرد که 98درصد آن صرف حقوق و دستمزد کارکنان آن می‌شود و تنها نزدیک به 2درصد به کارهای پژوهشی اختصاص دارد. او این بودجه را برای پژوهش‌های علمی ناکافی دانست و بر لزوم هم‌افزایی فعالیت‌های فرهنگستان هنر با این وزارت‌خانه برای انجام پژوهش‌های عمیق تأکید کرد. او در ادامه به نظام آموزش هنر در دوره‌های پهلوی دوم و انقلاب اسلامی پرداخت و دخالت در امر آموزش هنر در این دوران‌ها را موجب برهم‌زدن نظام آموزش هنر دانست؛ به‌طوری که خانواده‌ها، که در گذشته تلاش می‌کردند در برنامه آموزشِ فرزندان خود هنر قرار دهند، بعدها، بی‌اعتنا شدند و آن را به آموزش و پرورش سپردند و مسیر آموزش هنر را تغییر دادند. او این مسئله را بسیار بااهمیت و نیازمند به پژوهش‌های بنیادین بلندمدت دانست.

سپس، حمید محمد ظاهری، یکی از اعضای مؤلفان کتاب فرهنگ و هنر (در حوزه تجسمی)، که سال‌های بسیار در آموزش و پرورش در زمینه هنرهای تجسمی فعالیت دارد، در ابتدا، به کتاب‌های هنری‌ای که در بیش از پنج دهه گذشته تدریس می‌شد اشاره کرد و گفت: بیش از 78درصد کتاب درسی هنر که در این سال‌ها تدریس می‌شد به هنرهای تجسمی اختصاص داشت و مابقی نیز به‌صورت تصویر به دیگر رشته‌ها اختصاص داشت. ما با تلاش فراوان و انجام مطالعات تطبیقی و تحلیل محتوا در دیگر کشورها، امروز، به نقطه‌ای رسیده‌ایم که تنوع و تکثر بیشتری در کتاب هنر دیده می‌شود و امیدواریم با ظرفیت‌های خوب پژوهشی که در فرهنگستان هنر وجود دارد بتوانیم آن را کامل و پُربارتر کنیم.

محمدعلی مرآتی، یکی از اعضای مؤلفان کتاب فرهنگ و هنر (در بخش موسیقی)، به وضعیت موسیقی در کتاب‌های درسی هنر پرداخت و گفت: قصد ما این است که از هنر برای زندگی بهتر بهره ببریم و تلاش ما در کتاب‌های درسی این نیست که موسیقی را آموزش دهیم، بلکه می‌خواهیم درک و شناخت موسیقی و استفاده از آن را به کودکانمان بیاموزیم. اینکه بسامد (فرکانس) خوب موسیقی چگونه است و چه موسیقی‌هایی باید شنید. این استاد دانشگاه تهران به تجربیات کشور فرانسه در آموزش هنر اشاره کرد و مسئله شناخت، پرورش خلاقیت و انجام کارِ گروهی را از مباحث مهمی دانست که باید بیشتر روی آن کار شود. او همچنین به کارهای میان‌رشته‌ای اشاره کرد که در کشورهای مختلف از تلفیق هنر با دیگر رشته‌ها صورت می‌گیرد و موجب پیشرفت امر هنر در جامعه می‌شود.

در ادامه این نشست، مقرر شد جلسات این کارگروه به‌صورت ماهانه با دستور جلسات ازپیش‌تعیین‌شده ادامه یابد.