نشست تخصصی «طرح، نقش و تکنیک بافت پارچه‌های ساسانی و تأثیر آن بر پارچه‌های دوره آل بویه»،به همت معاونت هنری فرهنگستان هنر و با سخنرانی پژوهشگران محمدرضا ریاضی، نویسنده کتاب تاریخ هنر جهان، و زهره روحفر، نویسنده کتاب نگاهی بر پارچه‌بافی دوران اسلامی، چهارشنبه، 6 دیماه 1396، در سالن همایشهای فرهنگستان هنر برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی فرهنگستان هنر، در ابتدای نشست، زهره روحفر به بررسی فواید پارچه‌شناسی پرداخت و ادامه داد:«مطالعه پارچه‌شناسی مطالعه همه جانبه‌ای است. زمانی ما می‌توانیم شناخت کامل درباره پارچه‌های دوران مختلف پیدا کنیم که اطلاعات دقیق از جامعه، فرهنگ و حتی اقلیم آن جامعه داشته باشیم. ما در زمینه پارچه‌شناسی 3 آیتم کلی را در نظر داریم: ساختار، نقشمایه‌ها و کاربرد».
این پژوهشگر در ادامه سخنان خود به معرفی برخی نام‌های پارچه‌های ایرانی بر اساس اسناد تاریخی، جغرافیایی و متون ادبی پرداخت.
محمدرضا ریاضی دیگر سخنران نشست دربارۀ تاریخچه پارچه‌بافی در ایران گفت: «ما در زمینۀ پارچه‌بافی و صنعت بافندگی قدیمی‌ترین در جهان هستیم. قدیمی‌ترین دارها و ابزار بافندگی در چغازنبیل یافت شده است. در متون بین‌النهرینی می‌بینیم که از 2500 پیش از میلاد، ایرانی‌ها به هندی‌ها پارچه می‌دادند. یعنی از همین بندر بوشهر پارچه صادر می‌کردیم. برای نمونه مجموعه ارجان، که بافت کتانی بسیار ظریف و جزء کهن‌ترین نمونه پارچه است، از همین پارچه‌های صادراتی ایران باستان است.»
وی در ادامه گفت: «در طول تاریخ تنها محصول صادراتی ایران، پارچه است. از دورۀ ایلامی تا دوران اشکانی، ساسانی و حتی دورۀ اسلامی تا پایان دورۀ قاجار، که صنعت جای بافت‌های سنتی را گرفت، مهم‌ترین محصولی که ایران به بسیاری از نقاط مهم جهان صادر می‌کرد؛ پارچه بود. به خصوص پارچه‌های ابریشمی. در دنیای غرب نیز تنها هنری که از ما می‌شناسند، قالی است. در واقع قالی‌بافی و پارچه‌بافی جلوۀ هنر این سرزمین است.
این پژوهشگر دربارۀ نقوش و رنگ منسوجات ایرانی گفت: « بسیاری از هنرپژوهان بر این باور هستند که جذابیت منسوجات ایرانی به نقش و رنگ آن است. در واقع نقش‌های ایرانی برگرفته از محیط زیست ما هستند و چون انسان موجودی طبیعی است کماکان به طبیعت زیست‌بومش علاقه دارد. در تمام دورۀ پانزده جلدی کتاب سیری در هنر ایران به کرات تکرار شده که نود در صد جذابیت هنر ایران به رنگ است و رنگ را از هنر ایران نمی‌توان گرفت. هنر ایران با رنگ‌های عجیب و دلنشین و چشم‌نواز گره خورده است و رنگ و نقش جزء جدایی‌ناپذیر هنر ایران هستند.»
وی در ادامه به بررسی اکتشافات و حفاری‌های دوران مختلف ایران و شرح نقوش پارچه‌های ساسانی بر اساس تصاویر و اسلاید پرداخت.
این نشست با پرسش و پاسخ حاضران به کار خود پایان داد.
گزارش تکمیلی این نشست در ماهنامه سفیر هنر فرهنگستان هنر متعاقبا منتشر می‌شود.
نسخه چاپي
