آرم فرهنگستان هنر
نمدهاي ايران: پژوهشي در زمينه نمدهاي منطقه گرگان و دشت
نمدهاي ايران: پژوهشي در زمينه نمدهاي منطقه گرگان و دشت تاریخ ثبت : 1391/02/19
طبقه بندي : کتاب ,
موضوع : نمدهاي ايران: پژوهشي در زمينه نمدهاي منطقه گرگان و دشت
نویسنده : كلود كرباسي
عکس :
ویراستار : هوشنگ انصاري
چاپ اول : پاييز 1386
چاپ و صحافي : تحرير
تعداد صفحات : <#f:19/>
اطلاعات بیشتر : مقدمه نمدهاي ايران، در هر منطقه از اين سرزمين، رازي سر به مهر دارند كه با شكل‌هاي تجريدي و نمادين و رنگ‌هاي برگرفته از طبيعت، بخشي از فرهنگ هنرهاي عاميانه ما را تشكيل مي‌دهند. فرهنگي كه سرشار از زيبايي، رمز و راز، عشق، ... و به يك معني مالامال از زندگي است. هنر نمدمالي محتملاً بر هنر بافندگي مقدم بوده است. نمد در آسيا به‌ويژه در ايران از زمان‌هاي قديم به عنوان لباس، كلاه و خيمه و زيرانداز به كار مي‌رفته و در شرايطي سخت توليد مي‌شده است. تهيه و ساخت نمد در ايران همچنان به‌صورت سنتي صورت مي‌گيرد و هنرمند ايراني با نقش و نگار و دستان توانمند و هنرمندانه خود بدان روح تازه‌اي مي‌بخشد. پژوهش درباره نمدهاي ايران، در مقام مقايسه نسبت به قالي و گليم، بسيار اندك و انگشت‌شمار است. كتاب حاضر را به حق مي‌توان جزء اولين پژوهش‌هاي علمي در زمينه ساخت نمد دانست. سال‌ها پيش بود كه با هنر نمدسازي آشنا شديم. گيرايي اين هنر ارزنده در من انگيزه‌اي برانگيخت كه براي شناسايي بيش‌تر آن به پژوهش دامنه‌داري بپردازيم و نتيجه آن را به صورت اين مجموعه در اختيار علاقه‌مندان قرار دهم. اولين برنامه پژوهشي خود را از منطقه گرگان و دشت آغاز كردم و در اين انديشه‌ام كه در اولين فرصت دنباله اين پژوهش را در ساير نقاط كشور ادامه دهم. رمز تنوع و زيبايي هنرهاي دستي روستاييان در چند نكته است: 1. عدم رعايت دقت نكات فني بر پايه يك روش ثابت و حساب شده علمي، 2. بيان آزادانه احساس فردي در آثار هنري، 3. بركنار بودن از آلودگي‌هاي ناشي از تمدن و تجديد زندگي شهرنشينان. اين‌ها نكات جالبي بودند كه ضمن پژوهش درباره هنر نمدسازي براي من روشن و ثابت شده است. در اين مجموعه سعي بر اين داشته‌ام كه فقط به بيان واقعيت‌ها بپردازم و آنچه را كه با چشم خود ديده و يا از زبان روستاييان هنرمند شنيده‌ام، عيناً بازگو كنم. چاپ اين كتاب از سال 1354، همواره با مشكلات و گرفتاري‌هاي غير منتظره‌اي روبه‌رو شده و متوقف مانده بود كه هر آيينه بخواهم به شرح آن‌ها بپردازم خود كتاب جالب و خواندني خواهد شد. اينك خوشحالم كه پس از گذشت سي و دو سال سرانجام اين كتاب به چاپ رسيده و در دسترس دوستداران آن قرار مي‌گيرد. فهرست مطالب پيشگفتار مقدمه بخش اول پيوند هنر روستاييان با طبيعت، هنر نمدمالي بخش دوم پشم و كرك، شست‌وشوي پشم، طبقه‌بندي پشم از نظر رنگ، گام‌هاي رنگي در پشم طبيعي بخش سوم گياهان و نباتات رنگزا، گياهان و نباتات رنگزاي منطقه گرگان و دشت، گياه هميشك يا هميشه بهار، گياه اسپرك يا اسورك، گياه كلاشكن، گياه چرشگ يا چنشگ، برگ درخت توت، سيب تلخ درخت گردو، درخت انار، بته شور، درخت اوجا بخش چهارم ترشابه‌ها، ترشابه‌ خاكستر يا اشقار، طرز تهيه ترشابه خاكستر از بته شور و درخت اوجا، ترشابه جوانه گندم، ترشابه آرد گندم يا جو، ترشابه آلوچه جنگلي، ترشابه ناردانه بخش پنجم روش تهيه رنگ‌هاي اصلي از گياهان، نباتات و مواد طبيعي رنگزاي ديگر با استفاده از روش‌هاي سنتي، نباتات يا گياهاني كه رنگ زرد پس مي‌دهند و طرز رنگ‌گيري از آنها، طرز تهيه رنگ زرد از پوست درخت سيب جنگلي طرز تهيه رنگ زرد از پوست سبز ميوه درخت گردو، طرز تهيه رنگ زرد از گل دود زده، قرمزها، قرمز روناس قرمز قرمزدانه، قرمز زرشكي، آبي نيلي، خاصيت ترشابه‌ها بخش ششم دندانه دادن پشم، رنگرزي با استفاده از رنگ‌هاي گياهي زرد، طرز رنگ كردن پشم، زرد گرم، آزمايش، رنگرزي پشم با روناس رنگرزي پشم با قرمزدانه، رنگرزي پشم با نيل چگونه پشم را در رنگرزي به انواع رنگ‌هاي تركيبي درمي‌آورند، نارنجي‌ها، سبزها، بنفش‌ها بخش هفتم تفاوت اصلي ميان قالي، قاليچه و نمد، انواع نمدهاي گرگان و دشت، نمد زيرانداز، نمد زين و پوشش اسب، شنل چوپانان نمد آلاچيق، نمد كلاه، نمد سجاده، نمد كرسي نمدهاي زينتي، نمدهاي ساده، نمدهاي نقش‌دار يك‌رو، نمدهاي نقش‌دار دو رو، نمدهاي ريشه‌دار بخش هشتم طرز ساختن نمد، چگونه الياف پشم به هم مي‌چسبند، طرز نمدسازي نمدمالان حرفه‌اي 1. تنظيم قالب 2. تنظيم ارتفاع پشم 3. بررسي توده پشم 4. خيس كردن توده پشم 5. آماده كردن توده پشم خيس براي اولين مالش 6. طناب‌پيچ كردن استوانه پشمي 7. لگدكوب‌كردن و غلتاندن استوانه پشم طناب‌پيچ شده 8. اولين بررسي پس از مالش 9. لوله كردن و تكرار عمل لگدكوبي و غلتاندن استوانه 10. دومين بررسي 11. آغاز مرحله مالش آزاد نقش صابون در نمدمالي، طرز ساختن نمدهاي نقش‌دار يك‌روي خانگي طرز تهيه نمدهاي نقش‌دار دو رو طرز تهيه نمدهاي ريشه‌دار بخش نهم نگاهي به وضع طبيعي و ساكنين منطقه گرگان و دشت بخش دهم مراكز اصلي توليد نمد در منطقه گرگان و دشت، مراكز توليد نمدهاي محلي (غير تركمن) گرگان و دشت، مراكز توليد نمدهاي غيراصيل و متأثر از يكديگر بخش يازدهم منابع الهام نقش‌هاي اصيل تركمن در نمد، نقش شاخ قوچي نقش پستانك يا ازميك، نقش دودكش يا تونيك نقش آلاچيق نقش گردونه يا چرخ ارابه، نقش دم عقرب زرد (ساري‌ايچان) نقش گل يقه (گل ياقا)، نقش ماهي (تيرانه)، نقش ازلاجا بخش دوازدهم بررسي نمدهاي منطقه گرگان و دشت از نظر تركيب‌بندي و نقش، نمدهاي اصيل تركمني 1. نمدهاي تركيب‌يافته از خط‌هاي موازي و متقاطع عمودي و افقي با تركيبات نقش شاخ قوچي 2. نمدهاي تركيب‌يافته از خط‌هاي متقاطع مورب با انواع نقش شاخ قوچي 3. نمدهاي تركيب‌يافته از خط‌هاي متقاطع عمودي و افقي با نقش‌هاي درهم شاخ قوچي و پستانك روي زمينه سفيد 4. نمدهاي تركيب‌يافته از خط‌هاي مورب با نقش تونيك 5. نمدهاي تركيب‌يافته از خط‌هاي عمودي و افقي با نقش چرخ ارابه 6. نمدهاي ويژه كرسي 7. نمدهاي ويژه عبادت 8. نمدهاي ساده با نقش‌هاي تركيبي 9. نقش‌هاي پشت نمد 10. نمدهاي ويژه پوشش اسب نمدهاي اصيل محلي نمدهاي محلي بخش علي‌آباد كتول، آبادي‌هاي زيارت و حسين‌آباد كالپوش رسته اول نمدهاي محلي بخش علي‌آباد كتول رسته دوم نمدهاي محلي بخش علي‌آباد كتول رسته سوم نمدهاي محلي بخش علي‌آباد كتول رسته چهارم نمدهاي محلي بخش علي‌آباد كتول رسته پنجم نمدهاي محلي بخش علي‌آباد كتول رسته ششم نمدهاي محلي بخش علي‌آباد كتول، نمدهاي ريشه‌دار نمدهاي تركيبي تركمني و محلي رسته اول نمدهاي تركيبي تركمني و محلي رسته دوم نمدهاي تركيبي تركمني و محلي رسته سوم نمدهاي تركيبي تركمني و محلي رسته چهارم نمدهاي تركيبي تركمني و محلي رسته پنجم نمدهاي تركيبي تركمني و محلي رسته ششم نمدهاي تركيبي تركمني و محلي نمدهاي محلي متأثر از نمدهاي تركمني
تعداد نمایش : 3660 <<بازگشت
منو اصلی
 

مؤسسات تابعه

پژوهشکده هنر
مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری
مؤسسه فرهنگی هنری صبا

پیوندها

فرهنگستان‌های ایران
دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها
مؤسسات پژوهشی
یاد استاد
پورتال قدیم

تماس با ما

ساختمان مرکزی : تهران- خیابان ولیعصر، پایین‌تر از چهارراه طالقانی، شماره 1552
كدپستي : 1416953613
تلفن : 5 - 66954200 دورنگار : 66951167
رایانامه : honar@honar.ac.ir
کلیه حقوق متعلق به این پورتال برای فرهنگستان هنر محفوظ است.