مصحف روشن (معرفي برخي از نسخه هاي قرآن در موزه هاي شيراز)
مصحف روشن (معرفي برخي از نسخه هاي قرآن در موزه هاي شيراز)
تاریخ ثبت : 1391/02/17
طبقه بندي :
کتاب ,
موضوع :
مصحف روشن (معرفي برخي از نسخه هاي قرآن در موزه هاي شيراز)
نویسنده :
مهدی صحراگرد
عکس :
ویراستار :
<#f:16/>
چاپ اول :
پاییز 1387
چاپ و صحافي :
شركت چاپ و نشر شادرنگ
تعداد صفحات :
220 صفحه
اطلاعات بیشتر :
تحسین خط قرآن از جایگاه والای این کتاب شریف نزد مسلمانان سرچشمه می گیرد. در آغاز، هنرمندان مسلمان خوشنویسی را بر پایة قواعدی استوار کردند که به وسیلة آنها بتوان متن این کتاب آسمانی را به زیباترین وجه نوشت. افزون بر این در احادیث و روایاتی از پیامبر (ص) و امامان بر کتابت قرآن به خطی خوش بسیار تأکید شده است. بنابراین بیشتر ابداعات و آفرینشهای هنرمندان در زمینة خوشنویسی، در کتابت قرآن روی مینمود و در صورتی که شایستة این متن مقدس قرار میگرفت به صورت قاعدهای تکرار و کامل میشد. بر این اساس، برای بررسی تحولات و ویژگیهای ادوار مختلف خوشنویسی اسلامی ـ ایرانی مطالعة شیوههای کتابت قرآن ضروری است؛ به ویژه مطالعاتی که به خوشنویسی پیش از آغاز قرن نهم میپردازد، زیرا پیش از آن قلمهای ایرانی به تکامل کافی نرسیده و قطعهنویسی و کتابت شعر شاعران چنان که باید وجهة هنری نیافته بود.
از سوی دیگر مطالعة هنر ادوار گذشته نیازمند دسترسی به آثاری است که بتوان براساس آنها دربارة آداب تهیه و تدوین هر اثر و چگونگی کاربرد و بهرهگیری از این آثار اظهار نظر کرد. اما به سبب از میان رفتن بسیاری از آثار و نیز پراکندگی آنچه به جا مانده است غالباَ انجام چنین مطالعاتی با سختیها و ابهاماتی همراه است. خوشبختانه تقدس قرآن سبب شده که مسلمانان در نگهداری از نسخههای قرآن بسیار محتاط باشند. همچنین بسیاری از قرآنهای به جا مانده آثار وقفی است و تأکید واقف بر نگهداری دائمی در محل وقف و معصیت شمردن بی توجهی به شرایط وقف از دیگر عواملی است که این آثار را از گزند روزگار در امان داشته است. با این حال بسیاری از قرآنهای خطی به سبب استفادة مداوم سخت آسیب دیده است و در قرآنهایی که به صورت چندپاره تدوین شده مفقود شدن برخی از پارهها بررسی را با مشکلاتی مواجه میکند.
هدف از این تحقیق در درجة نخست تهیة منبعی تصویری است برای محققان و علاقهمندان خوشنویسی. دیگر اینکه گمان میرود با بررسی این آثار شناختی مقدماتی در زمینة ویژگیهای نسخهپردازی قرآن در شیراز حال میشود. در این تحقیق به بررسی قرآنهای خطی سدههای هفتم تا نهم هجری محفوظ در موزههای شاهچراغ (ع) و پارس میپردازیم. تنها دو اثر از کتابخانة ملی فارس (کتابخانة شهید دستغیب) نیز در کنار این آثار بررسی شده است. گفتنی است در کتابخانة شاهچراغ شماری مصحف دیگر نیز نگهداری میشود ولی مهمترین آثار این مجموعه در موزه در معرض تماشا است و از آنجا که امکان بررسی همة آثار در چنین مجموعهای میسر نیست فقط به آثار محفوظ در موزههای شیراز میپردازیم.