آرم فرهنگستان هنر
احوال و آثار صفي‌الدين ارموي «موسيقي‌دان بزرگ قرن هفتم ﻫ . ق »
احوال و آثار صفي‌الدين ارموي «موسيقي‌دان بزرگ قرن هفتم ﻫ . ق » تاریخ ثبت : 1391/02/30
طبقه بندي : کتاب ,
موضوع : احوال و آثار صفي‌الدين ارموي «موسيقي‌دان بزرگ قرن هفتم ﻫ . ق »
نویسنده : امين نعيمايي عالي، ايرج نعيمايي عالي
عکس :
ویراستار : <#f:16/>
چاپ اول : زمستان 1383
چاپ و صحافي : رامين
تعداد صفحات : <#f:19/>
اطلاعات بیشتر : مقدمه تأليف حاضر كه با عنوان احوال و آثار صفي‌الدين ارموي، موسيقي‌دان بزرگ قرن هفتم تدوين شده است احتمالاً اولين اثر مستقل فارسي در موضوع شرح احوال و آثار موسيقي‌دان بزرگ مسلمان و خوشنويس و اديب نام‌آور ايراني، عبدالمؤمن صفي‌الدين ابن يوسف ابن فاخر ارموي است كه به بهانة برگزاري همايش جهاني صفي‌الدين ارموي، هنرمند نامي جهان اسلام منتشر مي‌گردد. اگرچه ارموي در ميان اهل هنر شناخته شده و مشهور است و در هر نوشته‌اي كه به تاريخ و پيشينية موسيقي اسلامي و ايراني مي‌پردازد به ناچار به شخصيت و آراي او نيز اشاره مي‌كند‌، اما عليرغم همة شهرت، اعتبار و جايگاهي كه ارموي در هنر موسيقي و خوشنويسي كسب كرده، آنگونه كه شايسته است، در منابع موجود به شرح حال او پرداخته نشده و زندگيش در هاله‌اي از ابهام قرارداشته و شخصيت وي همچنان ناشناخته مانده و آگاهي از زواياي مختلف زندگي او بسيار محدود است. اطلاعات موجود دربارة وي به چند جمله و عبارت تكراري محدود شده و در اغلب آثاري كه در موضوع تاريخ هنر موسيقي تأليف شده است، به اجمال و اختصار اشاراتي به احوال، آثار و آراي وي شده است كه علاوه‌بر اختصار و ابهامات بسيار نه تنها به شناخت و معرفي وي كمكي ننموده، بلكه به تحريف شخصيت وي نيز منجر شده است و با همة تشنگي و نيازي كه در اين عرصه احساس مي‌شد، متأسفانه تاكنون اثر مستقل و جامعي كه در شأن ارموي بوده باشد، و او را آنگونه كه بوده معرفي نمايد، تدوين و تأليف نشده است. با عنايت به اين مسأله، فرهنگستان هنر جمهوري اسلامي ايران در راستاي وظايف و مأموريت‌هاي خويش تدوين يك اثر مستقل كه به معرفي اين چهرة نام‌آور بپردازد را در فهرست طرح‌هاي پژوهشي خود قرار داده است كه همزمان با برگزاري همايش بين‌المللي صفي‌الدين ارموي نتيجة آن را به صورت كتاب منتشر سازد تا زمينة آشنايي بيشتر علاقه‌مندان را به هنر موسيقي و مشاهير و مفاخر علمي و فرهنگي و اين شخصيت فرهيخته و بزرگ ايراني كه حقيقتاً يكي از چهار چهرة برجستة موسيقي جهان اسلام است، فراهم سازد. اثر حاضر درواقع مقدمه‌اي براي ورود به بحث شخصيت و آثار ارموي است كه در فرصت نسبتاً محدودي تأليف شده و در شرايط حاضر به همين ميزان امكان پرداختن بدان فراهم گرديده است. لذا اميد است كه در آينده شاهد انجام پژوهش‌هاي عميق‌تر و تأليفات جامع‌تري در اين موضوع باشيم. تأليف حاضر در سه بخش تدوين شده است. در بخش اول، به شرح زندگي و احوال ارموي پرداختيم كه خود شامل هفت فصل بوده و وقايع مهم زندگي وي از ولادت تا وفات مورد بررسي قرار گرفته و به موضوعاتي چون نام، كنيه، القاب، خانواده، خاندان، نسبت، مذهب، ادوار مختلف زندگي، تعليم و تربيت، آموزش و تحصيلات، استادان، فضايل علمي و هنري، مشاغل، مناصب و موقعيت‌هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي و ساير جلوه‌هاي شخصيتي او پرداخته شده است. در بخش دوم اين اثر كه با عنوان «ارموي و هنر موسيقي»، در هفده فصل تدوين شده است به مباحثي چون نقش و جايگاه ارموي در موسيقي، معرفي تأليفات وي، ارزش و اهميت علمي آثار او، بحث دربارة نسخه‌ها، ترجمه‌ها و شرح‌هاي رسالات ادوار و شرفيه، نقش وي در تحول و تكامل هنر موسيقي، تكميل و اختراع سازها، تصنيفات و آهنگ‌هاي وي، تأثير و نفوذ آراء و مرجعيت وي در موسيقي، همچنين نقد آراء و نظريات، تكميل آراء و شاگرداني كه وي در هنر موسيقي تربيت كرده پرداخته‌ايم. در بخش سوم به هنر خوشنويسي ارموي پرداخته‌ايم كه شامل سه فصل است. نخست دربارة شهرت و جايگاه ارموي در هنر خوشنويسي سخن گفتيم. سپس به آثاري كه ارموي در اين هنر خلق نموده و يادگارهاي خوشنويسي او پرداختيم و در پايان به بحث آموزش خوشنويسي پرداخته و از شاگردان مشهورش در اين هنر سخن گفتيم. البته در نظر بود كه دربارة نكات فني و تخصصي هنر خوشنويسي او نيز بحث مبسوطي را مطرح نماييم كه با توجه به گستردگي مطالب و فرصت محدود آن را به زماني ديگر موكول نموديم. اگرچه سعي در آن بود كه در حد توان و امكانات به همة مسائل و موضوعات مرتبط با زندگي و آراء ارموي بپردازيم، و از همة منابع قابل دسترس استفاده نماييم و اثري كه شايسته معرفي آن هنرمند نامي باشد تدوين نماييم، با اين همه، به علل متعدد اين انتظار دور از دسترس و غير ممكن بوده و بطور كامل برآورده نشده است، چون علاوه‌بر فرصت زماني محدود، دسترسي به برخي از منابع و اغلب نسخه‌هاي خطي مستلزم صرف وقت طولاني و حتي انجام پژوهش‌هاي ديگر بوده كه قطعاً چنين انتظاري را نمي‌توان با تأليف يك كتاب عمومي و يا انجام يك طرح پژوهشي برآورده و عملي ساخت. باعنايت به اين مسائل و مشكلات، ممكن است خطا يا اشتباهاتي سهوي به نوشته حاضر راه يافته يا به نظر خوانندگان ارجمند اين اثر خطور نمايد لذا انتظار مي‌رود كه اينگونه خطاها را به مؤلفان متذكر شده و ما را از راهنمائي‌ها و ارشادات خود بهره‌مند سازند. در پايان نگارندگان بر خود فرض مي‌دانند كه از همة بزرگواران و عزيزاني كه در انجام اين پژوهش و تأليف كتاب حاضر ما را ياري نموده‌اند صميمانه تشكر و قدرداني نمايند: نخست از جناب آقاي دكتر بهمن نامور مطلق دبير محترم فرهنگستان هنر كه همة امكانات لازم را در اختيار مؤلفان قرار داده و از پشتيباني مادي و اجراي كار دريغ نفرموده‌اند سپاسگزاريم. سپس از استاد ارجمند جناب آقاي دكتر مجيد كياني كه از آغاز تا پايان كار از راهنمائي‌ها و مشورت‌هاي ارزشمندشان بهره‌مند بوديم، سپاسگزاري نموده و اميدواريم كه كماكان بتوانيم از وجودشان بهره‌مند گرديم. همچنين از جناب آقاي احمد صدري دبير محترم گروه موسيقي فرهنگستان هنر كه در مراحل مختلف كار از الطاف ايشان بهره‌مند بوديم سپاسگزاريم‌. از همكاران ارجمندمان آقايان شفيع نعيمائي، علي نورزاد، محمدرضا تقي‌زادة كردي، هادي نظري منظم، سعيد زيوري، رضي نعيمائي و فريدون عليئيون، كه در شناسايي و گردآوري منابع و مأخذ، جمع‌آوري اطلاعات، فيش‌برداري، بررسي نسخه‌هاي خطي، ترجمه متون، انجام امور رايانه‌اي و جستجو در سايت‌هاي اينترنت و ...، ما را ياري نموده‌اند، تشكر و قدرداني مي‌نمائيم. همچنين از جناب آقاي اسماعيلي مديريت محترم انتشارات فرهنگستان هنر و همكار ارجمندشان آقاي شيرواني و ديگر عزيزاني كه در ماشين‌نويسي، حروفچيني و صفحه‌آرايي متون تا انتشار آن زحمات فراواني را متقبل شده‌اند، سپاسگزاري نموده و اجر معنوي، توفيق و سلامت همگان را از خداي بزرگ مسألت مي‌نمائيم. و من‌الله‌ التوفيق چهارم دي‌ماه 1383 امين نعيمائي عالي، ايرج نعيمائي عالي فهرست مطالب مقدمه پيشگفتار: عصر ارموي بخش اول: مروري بر زندگي ارموي از ولادت تا وفات فصل اول: آشنايي اجمالي با ارموي 1. ادوار زندگي ارموي 2. نام ارموي 3. لقب ارموي 4. كنيه ارموي 5. نام پدر و جدّ ارموي 6. خاندان و نسب ارموي 7. زادگاه و نسبت ارموي 8. مليت و اصالت ارموي 9. زمان ولادت ارموي 10. مذهب ارموي 11. دوران كودكي ارموي فصل دوم: زندگي ارموي در عصر مستنصر (پرورش و تربيت ارموي) 1. دوران نوجواني و جواني ارموي 2. آشنايي با مدرسة مستنصريه 3. تحصيل در مدرسة مستنصريه 4. استادان ارموي فصل سوم: زندگي ارموي در عصرمستعصم مقدمه: 1. چگونگي راهيابي و نفوذ ارموي در دستگاه مستعصم 2. زندگي ارموي در كاروانسراي ابن نيّار 3. مشاغل ارموي در عصر مستعصم 4. كتابت قرآن 5. ارموي مغني خليفه 6. ارموي كليددار كتابخانة مستعصم 7. ملازمت ارموي با خليفة عباسي 8. ارموي معلم فرزندان خليفه 9. تأليف رسالة ادوار 10. پايان خدمت و ملازمت خليفه فصل چهارم: ارموي در واقعه سقوط بغداد فصل پنجم: زندگي ارموي در عصر خاندان جويني 1. ارموي و خاندان جويني 2. حكومت خاندان جويني از آغاز تا پايان 3. ديوان انشاي بغداد و پيوستن ارموي به عطاملك جويني 4.پرداختن به خوش‌نويسي 5. سفر ارموي به دمشق 6. سفر ارموي به تبريز 7. ارموي و شرف‌الدّين هارون 8. ارموي و بهاء‌الدّين محمد 9. سفر ارموي به اصفهان 10. نظارت بر اوقاف عراق فصل ششم: ارموي پس از برافتادن خاندان جويني تا وفات فصل هفتم: شخصيت ارموي 1. اخلاق و سيماي ارموي 2. ذكاوت، تيزهوشي و حلم ارموي 3. جسارت و شجاعت ارموي 4. روان‌شناسي، مردم‌شناسي، موقعيت‌شناسي و آداب و معاشرت 5. نقش ارموي در حفاظت و در امان ماندن بخشي از بغداد 6. وضعيت مالي و ثروت ارموي 7. اسرافگري و گشاده‌دستي 8. زندگي تجملاتي و اشرافي 9. غنا و بي‌نيازي ارموي 10. ارتباطات اجتماعي و حرفه‌اي 11.داشتن كاتب و منشي شخصي بخش دوم : ارموي و هنر موسيقي مقدمه فصل اول: نقش و جايگاه ارموي در هنر موسيقي فصل دوم: تأليفات ارموي در علم موسيقي فصل سوم: ارزش و اهميت تأليفات ارموي فصل چهارم: آشنايي با كتاب«الادوار في‌الموسيقي» فصل پنجم: آشنايي با نسخه‌هاي ادوار فصل ششم: ترجمه‌هاي ادوار فصل هفتم: آشنايي با رسالة شرفيه فصل هشتم: ‌آشنايي با نسخه‌هاي شرفيه فصل نهم: شرح‌نويسي بر آثار ارموي فصل دهم: مختصري در نقش ارموي در تحول و تكامل موسيقي فصل يازدهم: تكميل يا اختراع سازها فصل دوازدهم: تصنيفات و آهنگ‌هاي ارموي فصل سيزدهم: نفوذ، تأثير آراء و مرجعيت ارموي فصل چهاردهم: ‌تأثير ارموي بر موسيقي‌نويسان غيرمعروف فصل پانزدهم : نقد آراء و نظريات ارموي فصل شانزدهم: تكميل آراي ارموي فصل هفدهم: شاگردان ارموي در موسيقي بخش سوم: ارموي و هنر خوش‌نويسي فصل اول: ارموي خوش‌نويس بزرگ فصل دوم:آثار خوش‌نويسي ارموي فصل سوم: شاگردان ارموي در خوش‌نويسي ضميمه: نمونه خطوط صفي‌الدّين ارموي، تصاوير رسالة شرفيه منابع و مآخذ
تعداد نمایش : 2494 <<بازگشت
منو اصلی
 

مؤسسات تابعه

پژوهشکده هنر
مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری
مؤسسه فرهنگی هنری صبا

پیوندها

فرهنگستان‌های ایران
دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها
مؤسسات پژوهشی
یاد استاد
پورتال قدیم

تماس با ما

ساختمان مرکزی : تهران- خیابان ولیعصر، پایین‌تر از چهارراه طالقانی، شماره 1552
كدپستي : 1416953613
تلفن : 5 - 66954200 دورنگار : 66951167
رایانامه : honar@honar.ac.ir
کلیه حقوق متعلق به این پورتال برای فرهنگستان هنر محفوظ است.