خمسه نظامی گنجوی، خمسه امیرخسرو دهلوی و تیمورنامه هاتفی: مجموعه شعر (ق‍رن‌ ۱۰ق)



عنوان اصلی :

خمسه نظامی گنجه‌ای، خمسه امیرخسرو دهلوی و تمرنامه هاتفی (ق‍رن‌ ۱۰ق)

عنوان دیگر :

مجموعه اشعار، ظفرنامه هاتفی

زبان:

فارسی

مولف :

ن‍ظام‍ی‌، ال‍ی‍اس‌ب‍ن‌ ی‍وس‍ف‌‏‫، ۵۳۰؟ ‏- ۶۱۴؟ق.

ام‍ی‍رخ‍س‍رو، خ‍س‍روب‍ن‌ م‍ح‍م‍ود، ۶۵۱ - ‌۷۲۵ق.

ه‍ات‍ف‍ی‌، ع‍ب‍دال‍ل‍ه‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د، ‏‫ - ۹۲۷ق‌.‏‬‬‬‬‬‬‬



تاریخ تالیف :

سه اثر در طی قرون ۶ق. الی ۱۰ق. پدید آمده‌اند.

تاریخ کتابت :

ق‍رن‌ ۱۰ق

کاتب :

-



نگارگر :

-



تذهیب کار :

-



سایر پدیدآورندگان :

صحافی مجدد ملامهدی صحاف تبریزی



منشا (مکان جغرافیایی اثر) :

ایران

تعداد برگ، تعدادسطر، اندازه سطور، قطع:

۳۳۰برگ، ۱۳سطر؛ قطع: ۱۹۰×۲۸۰م.م.

تعداد تصاویر (شامل نگاره، حدول، نمودار، شکل، نقشه):

۲۴ نگاره

مکتب نگارگری (نام دوره هنری و تاریخی نسخه):

احتمالاً صفویه

نوع و درجه خط:

نسخ (متن نسخه)؛ توقیع / رقاع (سرفصل‌‌ها)

تزئینات متن:

صفحه آغازین کاملاً تذهیب شده است که در کتیبه‌ای زرین عناوین مجموعه به همراه پدیدآورندگان و نحوه خواندن نسخه با «لعاب» سفید کتابت شده است؛ سرلوحه‌های «کتیبه‌ای و تاج‌دار» مذهب به قلم زر، قرمز‌، لاج‍ورد، سیاه، آبی و س‍ب‍ز با نقوش اسلیمی و گل‌های ختایی؛ نقوش تزئینی گیاهی در مابین ابیات؛ عنوان هر کتاب در کتیبه‌های چهارگوش مذهب با «لعاب» سفید کتابت شده است؛ نگاره ها دارای حاشیه کاملا تذهیب شده هستند؛ دو مجلس نگاره در انتهای نسخه؛ مجدول: جدول دور سطورنارنجی، سبز، زر، سیاه و سفید؛ درای رکابه؛ متن با مرکب مشکی و سرفصل‌ها با رنگ قرمز و حاشیه‌ها بصورت خطوط مورب کتابت شده است.

نوع کاغذ:

کاغذ نازک کرم رنگ با حاشیه‌های سرخ گلی یا قهوه‌ای روشن.

نوع و تزئینات جلد:

چرم قرمز رنگ با طرح ترنج، سرترنج، لچکی و نقوش اسلیمی طلاکوب، «اندرون جلد آستر چرم قرمز رنگ مجدول با نقوش اسلیمی در حاشیه‌ها» (جلد اصل نیست و توسط ملا مهدی صحاف تبریزی در تاریخ ۱۲۹۵ق. دوباره صحافی و ترمیم شده‌است).

آغاز:

بسم الله الرحمن الرحیم*خطبه قدسست به ملک قدیم... (خمسه امیرخسرو) به همراه : بسم الله الرحمن الرحیم* هست کلید در گنج حکیم... (خمسه نظامی)

انجام:

الهی چو این نقش فرخ نهاد * بآخر رسید آخرش خیر باد. (تمرنامه هاتفی).

انجامه:

انجامه کتاب اول: تمت کتاب بعون الملک الوهاب تمام شد خمسه امیرخسرو *انجامه کتاب دوم: تمت کتاب بعون الملک الوهاب تمام شد خمسه نظامی گنجه‌ای * انجامه کتاب سوم: تمام شد این کتاب تمرنامه هاتفی بعون ملک الوهاب.

یادداشت تملک و سجع مهر :

یادداشت مربوط به صحافی مجدد به همراه تاریخ در ابتدای نسخه: به اهتمام آخوند ملا مهدی صحاف تبریزی در سال ۱۲۹۵ق.  صحافی شده است.

مهر چهار گوش به سجع: مندهیر.



موضوع اثر و توصیفگرها :

«ادبیات فارسی، شعر فارسی، مجموعه‌ها، شعر حماسی قرن۱۰ق، هنرصفوی، خمسه‌نگاری».

چکیده یا خلاصه نسخه :

نسخه مذهب و مصور مجموعه اشعار فارسی که شامل خمسه نظامی (مخزن الاسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر و اشکندرنامه شامل اقبالنامه و خردنامه)، خمسه امیرخسرو دهلوی (مطلع الانوار، شیرن و خسرو، مجنون و لیلی، آیینه اسکندری و هشت بهشت) و تمرنامه که همان تیمورنامه یا ظفرنامه هاتفی است.

اطلاعات تکمیلی :

شروع نسخه با دو متن خمسه نظامی وخمسه دهلوی است که در کنار هم در قالب پنج ستون کتابت شده‌اند.

خمسه نظامی در برگ‌های ۱-۳۱۶، خمسه دهلوی ۱-۲۸۲ و تمرنامه هاتفی از ۲۸۲-۳۲۹ نسخه واقع شده است.

کلیه اطلاعات نسخه‌شناختی به جز اطلاعات داخل «گیومه » بر اساس اطلاعات ارائه شده در محل نگهداری نسخه است.



شماره نسخه :

Walters Art Museum Ms. W.657.



محل نگهداری نسخه :



منابع و ماخذ :

Khamsah-i Niẓāmī Khamsah-i Dihlavī Timūrnāmah-i Hātifī (10th AH/ 16th AD). The Walters Art Museum. Ms. W.657.

Walters Art Museum, W.657, on line description © 2011 Walters Art Museum,used under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/.



یادداشت حق مولف :

جهت اطلاع از ضوابط بهره‌برداری از این اثر به اینجا مراجعه فرمایید.



فهرست پیشینه های فارسی :

-



فهرست پیشینه های لاتین :

Richard, Francis (1989). Catalogue des manuscrits persans. Paris:Bibliothèque nationale, 1989), nos. 232-4. (Timūrnāmah-i Hātifi).

Gacek, Adam (2005). Persian Manuscripts in the Libraries of McGill University: Brief Union Catalogue. Montreal: McGill University Libraries, no. 110.(Khamsah-i Dihlavī).

Gacek, Adam (2005). Persian Manuscripts in the Libraries of McGill University: Brief Union Catalogue. Montreal: McGill University Libraries, no.111.

Storey, C. A. (1927). Persian Literature: A Bio-Bibliographical Survey, Vol. 2. London: Luzac, 438-495. (Khamsah-i Niẓāmī).



تصاویر گزیده صفحات :



کلیه حقوق متعلق به این پورتال برای فرهنگستان هنر محفوظ است.