خمسه نظامی گنجوی (۸۴۸-۸۴۹ق)



عنوان اصلی :

خمسه نظامی

عنوان دیگر :

خمسه شیخ نظامی گنجه

زبان:

فارسی

مولف :

ن‍ظام‍ی‌، ال‍ی‍اس‌ب‍ن‌ ی‍وس‍ف‌‏‫، ۵۳۰؟ ‏- ۶۱۴؟ق.



تاریخ تالیف :

قرن ۶ق.

تاریخ کتابت :

شعبان ۸۴۸ق - صفر ۸۴۹ق.

کاتب :

-



نگارگر :

-



تذهیب کار :

-



سایر پدیدآورندگان :

-



منشا (مکان جغرافیایی اثر) :

ایران، شیراز.

تعداد برگ، تعدادسطر، اندازه سطور، قطع:

۳۱۶برگ، ۲۵سطر؛ سطور: ۱۰۸× ۱۶۵؛ قطع: ۱۷۸× ۲۵۴م.م.

تعداد تصاویر (شامل نگاره، حدول، نمودار، شکل، نقشه):

۱۹ نگاره

مکتب نگارگری (نام دوره هنری و تاریخی نسخه):

تیموری - مکتب شیراز

نوع و درجه خط:

«نستعلیق» - کوفی

تزئینات متن:

«شروع نسخه با دو نگاره (یک مجلس شکار و یک مجلس بزم)؛ دو صفحه ابتدایی کاملا تذهیب شده و دارای سرلوحه چهارلوح مذهب با نقوش اسلیمی، با متن« بسم الله الرحمن الرحیم و الحمد الله رب العالمین والصلوه والسلام علی محمد و ال محمد و علی اله الاجمعین»، حاشیه دارای شرفه به رنگ لاجورد و پنج کتیبه مذهب؛ عناوین هر بخش در کتیبه‌های چهارگوش زربن مذهب با نقوش تزئینی گل، به خط کوفی و با لعاب سفید، زرو نارنجی رنگ کتابت شده است؛ مجدول: جدول دور سطور آبی، زر و سیاه؛ صفحات کاملاً تذهیب شده با نقوش تزئینی هندسی با حاشیه زر رنگ به همراه کتیبه‌های چهارگوش و لچکی‌های مذهب به گل‌های تزئینی در پایان هر کتاب؛ دارای رکابه؛ متن و عناوین هر یک از ابیات با مرکب مشکی کتابت شده است».

نوع کاغذ:

-

نوع و تزئینات جلد:

چرم قهوه‌ای تیره مایل به قرمز به همراه نقش ترنج و سرترنج زرین، اندرون جلد آستر چرم قهوه‌ای رنگ مذهب به شمسه با نقوش تزئینی در پیش‌زمینه به رنگ آبی، سبز و زر رنگ که در عطف آن عنوان خمسه نظامی کتابت شده (جلد اصل است).

آغاز:

«بسم‌الله الرحمن الرحیم *هست کلید در گنج حکیم...»

انجام:

«برو باد فرخنده چون نام اوی* از آغاز او تا بانجام اوی».

انجامه:

انجامه مخزن الاسرار: تم فی یوم الاثنین الخامس من شهر نبی الشعبان سنه ثمان اربعین و ثمانمائه. انجامه خسرو و شیرین: تم فی وقت الصلوه الفجر یوم الثلثا الثانی عشر من شهر رمضان المبارک سنه ثمان اربعین و ثمانمائه. انجامه کتاب لیلی و مجنون: تمت الکتابه بعون الله و حسن توفیقه فی یوم الخمس الثانی عشر من شهر شوال ختم بالخیر و الاقبال سنه ثمان اربعین و ثمانمائه. انجامه کتاب هفت پیکر: تمت الکتاب بعون الله و حسن توفیقه فی یوم الاحد الرابع عشر من شهر ذی قعده الحرام سنه ثمان اربعین و ثمانمائه. انجامه کتاب شرفنامه: تمام شد کتاب شرفنامه اسکندری فی صفر ختم بالخیر و الظفر سنه ۸۴۹ و سلام علی المرسلین و الحمدالله رب العالمین.

یادداشت تملک و سجع مهر :

«مهر چهارگوش به سجع فتحعلی ابن هدایت الله سنه ۱۲۱۸ ( برگ سوم نسخه)»

 «مهر دایره شکل (برگ بیست و نهم نسخه)» 



موضوع اثر و توصیفگرها :

«ادبیات فارسی، شعر فارسی قرن ۶ق، هنرتیموری،خمسه‌نگاری، مکتب شیراز»

چکیده یا خلاصه نسخه :

این نسخه شامل متون مخزن الاسرار، خسرو و شیرین،هفت‌پیکر، لیلی و مجنون، شرفنامه و خردنامه است.

اطلاعات تکمیلی :

کلیه اطلاعات نسخه‌شناختی به جز اطلاعات داخل «گیومه» بر اساس اطلاعات ارائه شده در محل نگهداری نسخه است.



شماره نسخه :

The John Rylands Library,The University of Manchester, U.K., Persian MS 36.



محل نگهداری نسخه :



منابع و ماخذ :

Khamsa(1445[849AH]). The University of Manchester Library, U.K. Persian MS 36.



یادداشت حق مولف :

جهت اطلاع از ضوابط بهره‌برداری از این اثر به اینجا مراجعه فرمایید.



فهرست پیشینه های فارسی :

-



فهرست پیشینه های لاتین :

 

B.W. Robinson (1980). Persian paintings in the John Rylands Library: a descriptive catalogue .London: Sotheby Parke Bernet.



تصاویر گزیده صفحات :



کلیه حقوق متعلق به این پورتال برای فرهنگستان هنر محفوظ است.