علاء الدین تبریزی (ملا علاء بیک)



نام پدیدآورنده :

علاء الدین تبریزی (ملا علاء بیک)

تاریخ تولد- وفات :

ق‍رن‌ ۱۰ -۱۱ق.

دوره تاریخی :

صفویه

حرفه :

کاتب - خوشنویس

معرفی :

علاءالدین تبریزی (ملاعلاءبیک) از استادان خوشنویس معروف تبریز که افرادی چون عبدالباقی تبریزی و علی رضا عباسی را تربیت کرده است. علابیک خود شاگرد شمس الدین محمد تبریزی نویسنده فرمان شاه تهماسب است. علی عسکر ارسنجانی و میراز احمد نیریزی از روی خطوط وی نقل کرده‌اند. نمونه خطوط او به نوشته احوال و آثار خوشنویسان و نشریه دانشکده ادبیات عبارتند از:

 کاخ موزه گلستان:

سوره کهف از قرآن به قطع وزیری مذهّب به خط ثلث و نسخ.

قرآن به قطع وزیری، جلد روغنی ممتاز با تزئینات و همان رقم و به تاریخ شعبان ۹۸۰ق.؛

قرآن به قطع وزیری، جلد روغنی و تزیینات با رقم «... العبد الفقیر علاءالدین بن شمس الدین محمد القاری التبریزی...» و تاریخ ۹۸۹ق.؛

دو قطعه از مرقّع به خط ثلث و رقاع و نسخ که از روی خط یاقوت مستعصمی؛

یک رقعه از مرقّع به خط نسخ و رقاع که از روی خط یاقوت مستعصمی نقل کرده و تاریخ ۹۸۰ق.؛

مجموعه مهدی بیانی:

یک قطعه به خط ثلث و نسخ و رقاع با همان رقم و تاریخ ۹۷۳ق.؛

یک قطعه طلا اندازی ثلث رقاع و نسخ به تاریخ ۹۸۰ق.؛

یک قطعه ثلث و نسخ و رقاع دیگر که در کربلا نوشته شده و تاریخ ۹۸۱ق.؛

سایر مراکز:

یک نسخه قرآن به قطع رحلی، جلد معرّق طلاپوش و تزیینات به خط ثلث و نسخ و تاریخ ۹۶۴ق. در کتابخانه ملک؛

یک قطعه نسخ با رقم «نقلت من خط استادی یاقوت المستعصمی و انا العبد الضعیف علاءالدین التبریزی فی ۹۸۰ق.» در مجموعه سیدنصرالله تقوی؛

کتابه مسجد پست (آلچاق مسجد) جنب مسجد جامع تبریز به فارسی، خواب‌نامه شاه تهماسب و بخشودن قسمتی از مالیات به خط ثلث (یک دانگ کتیبه) و تاریخ شوال ۹۷۲ق. با رقم «کتبه علاءالدین»؛

دو قطعه از مرقّع به خط نسخ و رقاع کتابت با رقم «... علاء الدین محمد بن شمس الدین محمد الحافظ التبریزی» با تاریخ شعبان ۹۸۰ق. که این دو قطعه در سال ۱۱۱۹ق. مورد نقل احمد نیریزی و در سال ۱۲۸۷ق. مورد نقل علی عسکر ارسنجانی قرار گرفته و در مجموعه ضیاء لشکر است؛

دو قطعه مذهّب از مرقّع به خط نسخ و رقاع با رقم «الفقیر علاءالدین التبریزی» که در کتابفروشی اقبال مهدی بیانی رؤیت کرده است(سرمدی، ۱۳۷۹: ۴۲۷- ۴۲۸).

 



منابع فارسی :

بیانی، مهدی (۱۳۶۳). احوال و آثار خوشنویسان. تهران: علمی.

سرمدی،  عباس (۱۳۷۹). دانشنامه هنرمندان ایران جهان اسلام: از مانی تا معاصرین کمال الملک. تهران: هیرمند.

 



منابع لاتین :

-



آثار موجود در این مجموعه :

قرآن کریم ( ۹۵۵ق)، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، س۳۴۰.



کلیه حقوق متعلق به این پورتال برای فرهنگستان هنر محفوظ است.