نمايشگاهي از آثار دست‌بافته‌هاي زنان عشاير كه با  طرح‌ها و نقش‌هاي «شادي تاكي» گره خورده بود، عصر سه‌شنبه، 2 شهريور در گالري جهان مجموعه هنرپژوهي نقش جهان به نمايش درآمد.

به گزارش روابط عمومي فرهنگستان هنر، اين نمايشگاه شامل 18 اثر از طرح‌ها و نقش‌هاي «شادي تاكي» بود كه با عنوان « گبه‌هاي شادي» و به ياد زنده‌ياد پرويز كلانتري افتتاح شد.

آثار به نمايش درآمده در اين نمايشگاه، دست‌بافته‌هاي زنان و دختران ايل قشقايي است كه با طرح‌ها و نقوش گرافيكي «شادي تاكي» همراه است. وي در خصوص خلق آثارش گفت: اين نقوش و طرح‌ها برگرفته از سنت و فرهنگ مردم عشاير ايران است.

وي كه داراي مدارك كارشناسي فرش و كارداني و كارشناسي ارشد گرافيك است درباره علاقه‌اش نسبت به طراحي گبه اظهار داشت: علاقه‌مند بودم تا در رشته‌هاي تحصيلي كه دنبال مي‌كردم به نوعي ارتباط ايجاد كنم، ولي پيوند هنري مدرن چون گرافيك با فرش كه هنري كاملا سنتي است، بسيار سخت بود. به همين خاطر سعي كردم آن را بر روي بوم نياورم بلكه «گبه» را به دليل آزادي و رهايي كه در طرح و نقوش و نوع بافت درشت آن داشت، انتخاب كردم.


شادي تاكي كه علاوه بر طراحي، پژوهشگر هنري است و مقالاتي نيز در اين باره از وي منتشر شده‌است، درباره ايده‌پردازي‌هايش گفت: اساس كار بر طرح‌هاي ذهني بود كه ريشه در سنت‌ها داشت. تلاش مي‌كنم تا طرح‌ها و نقشه‌‌هايي كه كار مي‌كنم با مطالعه و پشتوانه فرهنگي باشد. اين است كه از موسيقي، خصوصا لالايي‌ها، مراسم و فرهنگ عشاير بهره مي‌برم و در ميان زنان عشاير كه فرهنگي غني دارند، روزهايي را سپري مي‌كنم تا بتوانم آنچه در بطن اين جامعه وجود دارد را شناسايي و به كار ببرم.

وي از ديگر دلايلي كه به اين هنر اهتمام دارد، اشاره كرد و گفت: گبه بافي هنري كاملا زنانه‌ است. چنانكه از زماني كه پشم گوسفند توسط مردان چيده مي‌شود، كار زنان سپرده مي‌شود. يعني تمامي مراحل ريسندگي، رنگرزي، چله‌كشي و بافت تا زماني كه به گبه‌اي زيبا تبديل مي‌شود،‌ همه در سايه زنان عشاير و به دست آن‌ها صورت مي‌گيرد.

اين هنرمند در خصوص استفاده از نوشته‌هايي كه در طراحي گبه استفاده مي‌كند، عنوان كرد: از آنجا كه به ادبيات علاقه‌مندم، وقتي وارد مطالعه فرهنگ عشايري شدم، توانستم با اشعار فولكلوري كه سينه به سينه در ميان اين عشاير و به زبان بومي‌ آن‌هاست، آشناشوم. به همين دليل حتي جملات يا كلمه‌هايي را كه در طرح‌هايم وجود دارند، با همان زبان عشاير به كار مي‌برم. به عنوان مثال من فارسي اين اشعار را مي‌خواندم و آن حس به من منتقل مي‌شود، سپس همان اشعار تركي بر روي گبه‌ها بافته مي‌شود. دليل ديگر اين بود كه در بافت گبه‌هاي عشايري خيلي از خط استفاده نمي‌شود و علاقه داشتم كه خط به عنوان شاخصه كارم باشد.

وي گبه‌هاي عشايري را كه در بازار امروز وجود دارد بسيار ساده توصيف كرد و افزود: من مقاله‌اي تحقيقاتي به همراه دكتر فرزان سجودي داشتم و در اين پژوهش متوجه شديم كه گبه‌هاي امروزي به دليل توريست پسند بودن آن، بيشتر بستري سفارشي پيدا كرده‌اند، اين است كه شما در بازار گبه طرح‌هاي بسيار ساده را مي‌بينيد در حاليكه گبه‌ها اصالتشان شلوغي طرح و رنگارنگ بودن آن است. در طرح‌هايي كه كار مي‌كنم سعي كردم لباس‌هاي زيباي عشايري به همراه چيدمان چادرهايشان كه داراي فرم‌هاي متنوع و رنگ‌هاي گوناگون است، استفاده كنم. همينطور آداب و رسوم و جشن‌هايشان را در طراحي‌هايم لحاظ كردم و اين فرم‌ها را دستمايه اصلي كارم قرار دادم.

اين گرافيست در خصوص تركيب‌بندي رنگ تصريح كرد: در اين آثار بافت گبه از نظر تكنيك، هيچ تفاوتي با ديگر آثار گبه ندارد. يعني نوع بافت، تارو پود، پشم و استفاده از رنگ‌هاي طبيعي همه كاملا عشايري است، آنچه در برخي اوقات تغيير مي‌كند، رنگ برخي از نخ‌هاست. به عنوان مثال اگر زردي كه در طراحي‌هايم استفاده كردم با رنگ عشايري اندكي متفاوت بود در كنار زنان در روند رنگرزي سعي مي‌كنيم آن را به نوعي به رنگ طرح نزديك كنيم و آنرا با روش‌هاي سنتي روشن يا تيره نماييم.

شادي تاكي به كارهاي جديدي كه به تازگي خلق كرده اشاره و گفت: ابعاد آثاري كه به تازگي خلق شده كوچكتر است اصولا سعي كردم كه ابعاد كارم از اندازه‌هايي كه بازاري است، جدا شود تا كارها از حالت فرش بودن خارج و بيشتر حالت تزئيني به خود بگيرد.


وي در پايان گفتگوي خود به تشريح يكي از نقوش طراحي‌شده‌اش پرداخت و گفت: همانطور كه در طراحي اين فرش مي‌بينيد نوشته‌اي با عنوان «يورقا هلي» به كار برده شده‌است كه يكي از رقص‌هاي محلي زنان عشايري است كه با دستمال انجام مي‌شود، و در كنار آن تابلوي ديگري است كه «آقور هلي» بر روي آن نقش بسته و اشاره به رقص زنان كهنسال عشاير دارد. در مباني گرافيكي آنجا كه مربوط به رقص زنان جوان مي‌شود كمي مواج‌تر است ولي در تابلوي ديگر از خطوط افقي استفاده شده است كه ريتم كندتري به آن مي‌دهد.


نمايشگاه « گبه‌هاي شادي» تا پايان شهريور در نگارخانه جهان مركز هنرپژوهي‌نقش‌جهان وابسته به فرهنگستان‌هنر ميزبان نگاه گرم بازديد‌كنندگان است. علاقه‌مندان براي بازديد از اين نمايشگاه مي‌توانند روزهاي شنبه تا چهارشنبه، به غير از روزهاي تعطيل، ساعت 10 تا 17 به نشاني خيابان ولي‌عصر(عج)، بالاتر از خيابان شهيد بهشتي، ضلع جنوب غربي بوستان ساعي، شماره‌ 2169 مراجعه كنند.