• پنج شنبه ١٥ آذر ١٤٠٣
  • En

آرم فرهنگستان هنر
اخبار > ارزش‌های هنری نسخه‌‌اي از جامع‌التواریخ بررسي شد


ارزش‌های هنری نسخه‌‌اي از جامع‌التواریخ بررسي شد

 

سومین نشست از سلسله‌نشست‌های پژوهشی " جلوه‌های هنر اسلامی " با حضور دکتر محمدرضا غیاثیان، به بررسی وجوه مختلف نسخه‌شناختی، فنی، تاریخی، و زیباشناسانة نسخه ناشناخته و تازه کشف شده‌ای از جامع‌التواریخ اختصاص یافت.

سومین نشست از سلسله‌نشست‌های پژوهشی " جلوه‌های هنر اسلامی " با حضور دکتر محمدرضا غیاثیان، به بررسی وجوه مختلف نسخه‌شناختی، فنی، تاریخی، و زیباشناسانة نسخه ناشناخته و تازه کشف شده‌ای از جامع‌التواریخ اختصاص یافت.

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده هنر وابسته به فرهنگستان هنر، در این نشست که به همت کمیته هنر اسلامی گروه تاريخ هنر این مجموعه و با حضور دانشجویان و علاقه مندان مباحث تخصصی هنر اسلامی و ایرانی، از ساعت 10 تا 12 روز دوشنبه یازدهم بهمن در محل پژوهشکده برگزار شد دکتر محمدرضا غیاثیان عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان، پژوهشگر و صاحب تألیفات و آثاری در حوزه هنرهای اسلامی و ایرانی به بررسی وجوه مختلف نسخه ناشناخته و تازه‌یابی از جامع‌التواریخ از متون سترگ فرهنگ و تاریخ ایران و زبان پارسی و تألیف ماندگار رشیدالدین فضل الله همدانی (متعلق به آغاز قرن هشتم هجری- چهاردهم میلادی) پرداخت.

وی ابتدا ویژگی‌ها و همچنین نسخه‌های موجود از جامع‌التواریخ به زبان عربی و فارسی که کتابت آن در ربع رشیدی صورت گرفته است پرداخت و فصول مختلف آن را از حدوث و پیدایش عالم تا قصص انبیا و اسطوره‌ها و...تا ترکان اغوز و خطای، قوم بنی‌اسرائیل، افرنج و هندیان تشریح نمود که شامل:
1. نسخه عربی جامع‌التواریخ که بخشی از آن محفوظ در مجموعه خلیلی و بخش دیگر آن در دانشگاه ادینبرو و به زبان عربی 
2. جامع‌التواریخ و مجمع‌التواریخ خزینه 1653 توپکاپی به زبان فارسی 
3. مجمع‌التواریخ خزینه 1654 توپکاپی به زبان فارسي

وی با اشاره به نسخه‌های موجود از این اثر در جهان از جمله: نسخه‌های مجموعه خلیلی لندن، توپکاپی، کتابخانه دانشگاه ادینبرو شرحی از تجارب خود را در آزمایش‌های انجام‌شده بر روی این نسخ به حاضران ارائه کرد. وی، سپس، به شرح حیات و خدمات حافظ ابرو، صاحب مجمع‌التواریخ، در دورة تیمور و شاهرخ و چگونگی تدوین و تألیف این کتاب ـ‌که از جامع‌التواریخ رشیدالدین مفصل‌تر است‌ـ در چهار مجلد به سفارش بایسنغر میرزا پرداخت. ایشان سپس به خواندن بخش‌هایی از مقدمه کتاب برای حاضران پرداختند. بخش‌های خوانده شده به علل تألیف کتاب و تکمیل کار رشیدالدین ‌ـ‌که بخش‌های زیادی از اثر او در آن زمان از میان رفته بودـ در پی توصیه شاهرخ میرزا برای تکمیل و رفع نواقص اختصاص داشت. همچنین وي به معرفی نسخ با ذکر دقیق مشخصات و جزئیات از جمله: کتابت، نگاره‌ها، تصاویر و خوانش و مقایسه انجامه‌های بخش‌ها و فصل‌بندی‌های کتاب پرداخت.

این صاحب‌نظر هنرهای اسلامی در ادامه سخن خود با اشاراتی به نسخه‌های توپکاپی، به تشریح نسخه‌ای مصور و مشهور به نسخه پراکنده جامع‌التواریخ پرداخت که در همه جای جهان ـ‌از ایران تا اروپا و امریکاـ‌ برگ‌هایی از آن یافت می‌شود. وی آنگاه به توضیح ابعاد و ویژگی‌های نسخه تاکنون ناشناخته از جامع‌التواریخ و ذکر نکات فنی از بازسازی اوراق نسخه‌ای تقسیم‌شده و جاسازی آن در نسخ دیگر پرداخت و در پاسخ به این پرسش که چگونه نگاره‌های شاهرخی در نسخه تقسیم‌شده کار شده‌اند توضیحاتی ارائه داد.

غیاثیان محور بعدی سخن خود را به نسخة پراکنده و ضرورت‌های بازشناسی و بازیابی باستان‌کاوانه آن اختصاص داد و از جمله موارد مهم این نسخه را در آن دانست که سیاست‌ها و جهت‌گیری‌های خاص حاکمان این کتاب را در مطالعه و بررسی این نسخ می‌توان بازشناخت.

وی بخش پایانی مباحث نسخه‌پژوهی خود را به تبیین کارکرد تصاویر در کتب تاریخی و وجوه تمایز آن با کتب ادبی و...اختصاص داد و تأکید کرد: کارکرد روایی در کتب تاریخی بیشتر و محوری‌تر است تا کارکرد زیبایی‌شناسانه و تزئینی ـ‌با شیوه‌ای که در کتب و نسخ ادبی و غنایی می‌بینیم.


در پایان این نشست، حاضران پرسش‌های خود را مطرح کردند.گفتنی است کمیتة هنر اسلامی گروه تاريخ هنر پژوهشکدة هنر با هدف گسترش افق‌های تحلیلی-انتقادی و پژوهشی در حوزة هنرهای اسلامی، نشست‌های تخصصی خود را با حضور صاحب‌نظران و علاقمندان، همچنان ادامه خواهد داد.

 

براي اطلاع از اخبار فرهنگستان هنر به كانال ما در تلگرام بپيونديد: https://telegram.me/artacademy

 
 
 

زمان انتشار: چهارشنبه ٢٠ بهمن ١٣٩٥ - ١٣:٥١ | نسخه چاپي

نظرات بینندگان
این خبر فاقد نظر می باشد
نظر شما
نام :
ایمیل : 
*نظرات :
متن تصویر:
 

خروج




اخبار
;