پیش‌همایش نخستِ همایش «هنر و ابژه: رویکرد نشانه‌شناختی» در فرهنگستان هنر برگزار شد.

به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، پیش‌همایش نخستِ همایش «هنر و ابژه: رویکرد نشانه‌شناختی» با مدیریت رامتین شهبازی، عصر چهارشنبه، 22 دی 1400، در سالن گلستان هنرِ فرهنگستان هنر، به‌صورت حضوری و برخط، برگزار شد. در این پیش‌همایش، حمیدرضا شعیری، دبیر علمی همایش و عضو هیئت‌علمی دانشگاه تربیت مدرس؛ مرتضی بابک‌معین، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی (واحد تهران مرکز)؛ و مرضیه اطهاری‌نیک‌عزم، عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی، به بحث درباره نظریه‌های هنر و ابژه با رویکرد نشانه‌شناختی پرداختند.

حمیدرضا شعیری نخستین سخنران این نشست بود که به نشانه و ابژه از دیدگاه نظریه‌پردازان پرداخت و گفت: ابتدا، از «فردینان دو سوسور» شروع می‌کنیم که بحث نشانه را مطرح کرد و ابژه را کنار گذاشت و نشانه مفهوم قراردادی شد. اما «چارلز سندرز پرس» ابژه را می‌آورد و بنا بر نظر بعضی، منظور پرس از ابژه جهان بیرون بود، ولی بعضی هم معتقدند که منظور پرس این است که نشانه موضوعی دارد و اصلاً ممکن است جهان بیرون نباشد، بلکه داخل فرایند باشد. دیدگاه سوم هر دو را قبول دارد، یعنی منظور پرس هم جهان بیرون و هم داخل بوده است.

او برای توضیح بیشتر، به آوردن مثال پرداخت.

در ادامه، مرتضی بابک‌معین به سخنرانی پرداخت و گفت: باید اذعان کرد که در یک متن مربوط به نشانه‌شناسی، کمتر دیده شده است که به ابژه اشاره نشده باشد، زیرا ابژه دارای جایگاهی مهم است. در نظریه روایی «گریماس»، که در اواسط دهه 1960 ارائه می‌شود، ابژه به‌عنوان مفهومی ارزشی مطرح شده است؛ مفهومی کاملاً انتزاعی که می‌تواند به هر واقعیت بیرونی برگردد. ابژه یا ابژه ارزشی به‌مثابه مکان ارزش‌هایی است که سوژه به آن گره می‌خورد. سوژه و ابژه تنها به دلیل ارتباطاتی که با هم برقرار می‌کنند وجود دارند.

او سپس، به ارائه شرح کامل نظریه‌های مربوط به ابژه پرداخت.

مرضیه اطهاری‌نیک‌عزم نیز از دیگر سخنرانان حاضر در این نشست بود که او نیز با آوردن مثال‌هایی، دیدگاه‌هایی را که درباره ابژه وجود دارد بررسی کرد.

در پایان این نشست نیز، با حضور بهمن نامورمطلق، رئیس فرهنگستان هنر، به تحلیل و بررسی بیشتر مفاهیم ابژه پرداخته شد.

فایل صوتی این نشست را اینجـا بشنوید.