هم‌اندیشی مدیران کتابخانه‌های برگزیده هنر در فرهنگستان هنر برگزار شد.

به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، هم‌زمان با هفته کتاب و 24 آبان، «روز گرامیداشت کتاب، کتابخوانی و کتابدار»، هم‌اندیشی مدیران کتابخانه‌های برگزیده هنر، با موضوع «گذار از کتابخانه‌های سنتی به کتابخانه‌های دیجیتال؛ چالش‌ها و راهکارها»، با حضور مدیران کتابخانه‌های هنر، در کتابخانه و مرکز اسناد فرهنگستان هنر، برگزار شد.

در این هم‌اندیشی، نخست ابوالفضل بهجت، مسئول آموزش و پژوهش کتابخانه و مرکز اسناد فرهنگستان هنر، با تبریک روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار، به بیان اهمیت کتابخانه‌ها در سیر تاریخی اندیشه پرداخت. او با اشاره به نقش کتاب و کتابخانه و کتابدار، به‌عنوان حافظان اندیشه و فرهنگ و هنر، جایگاه مهم کتاب در انتقال حافظه تاریخی و شکل‌گیری تمدن بشری را خاطرنشان کرد. او در ادامه به کارکرد کتابخانه در مجموعه‌سازی، سازمان‌دهی، دسترسی و اشاعه اطلاعات اشاره کرد و از آن به‌عنوان گنجینه‌ حافظه جمعی و نهاد اثرگذار اجتماعی یاد کرد. بهجت با تأکید بر سفارش‌های قرآنی درخصوص اندیشه‌ورزی، علم‌آموزی و مطالعه، نقش بی‌بدیل کتابخانه‌ها را در ترویج این سنت و تعمیق فرهنگ و هنر، توسعه علوم، ایجاد تحولات اجتماعی و فرهنگی و نیز ارتقای سطح آموزش و پژوهش یادآور شد.

سپس رضا رجبعلی‌بَگلو، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، به ارائه سخنرانی خود با عنوان «تغییر برنامه‌ریزی‌شده کتابخانه‌های پژوهشی در عصر دیجیتال» پرداخت.

رجبعلی‌بگلو نخست به تشریح مؤلفه‌های مهم در چارچوب هم‌پایی و هم‌راستایی کتابخانه‌های دانشگاهی و پژوهشی با مأموریت مؤسسه، از نظر انجمن دانشکده‌ها و کتابخانه‌های پژوهشی (ACRL)، پرداخت و این مؤلفه‌ها را چنین برشمرد: گنجاندن داده‌ها و اطلاعات مؤسسه در پایگاه‌های کتابخانه، بهبود آموزش و یادگیری ذی‌نفعان و مخاطبان، استخدام و حفظ پژوهشگران برتر، افزایش رؤیت‌پذیری (مشاهده‌پذیری) مؤسسه، همکاری در اجرای طرح‌های پژوهشی و ارزش‌آفرینی کتابخانه‌ها برای مؤسسه‌های آموزشی و پژوهشی.

عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران سپس درباره ضرورت تغییر برنامه‌ریزی‌شده برای این دست از کتابخانه‌ها در چارچوب دنیای دیجیتالی یا پساکرونا سخن گفت و اظهار کرد کتابخانه‌های پژوهشی، در فرایند تغییر برنامه‌ریزی‌شده در چارچوب علوم انسانی دیجیتال، نیازمند فعالیت‌های بیشتری در حوزه‌هایی چون دیداری‌سازی دیجیتال مجموعه‌ها، مدل‌سازی چندبُعدی مصنوعات (هنری)، بازی‌وارسازی و واقعیت‌افزوده‌سازی و بازیابی معنایی اطلاعات خواهند بود. او با تأکید بر اهمیت آشنایی بیشتر کتابداران با مهارت¬های مرتبط با فرامتن، فرارسانه، داده‌کاوی، داستان‌سرایی، متن‌کاوی و نگاشت دیجیتال و کاربست آنها در کتابخانه‌های پژوهشی، تعیین نقش‌‌هایی همچون کتابدار علوم انسانی دیجیتال، کتابدار داده، و کتابدار علم‌سنج برای این دست از کتابخانه‌ها را ضروری دانست.

در ادامه، مدیران کتابخانه‌های برگزیده هنر به گفت‌وگو درخصوص موضوع هم‌اندیشی پرداختند. فریبا فرزام، مدیر مرکز اسناد و کتابخانه پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ محسن حق‌گو، رئیس اداره کتابخانه مؤسسه کتابخانه و موزه ملک؛ زهرا سلیمی، مسئول کتابخانه مرکزی دانشگاه سوره؛ و افسرالملوک ملکی، از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ دیدگاه‌ها و تجربه‌های خود را در زمینه چالش‌های گذار از کتابخانه سنتی به کتابخانه دیجیتال ارائه کردند.

تصمیم‌های غیرتخصصی مدیران ارشد، مسائل ساختاری و سازمانی کتابخانه‌ها، فقدان نیروی تخصصی، فقدان استقبال مناسب پژوهشگران و مراجعان از منابع، لزوم تسهیل دسترسی به منابع دیجیتال از طریق سامانه‌های تحت وب، مسائل مربوط به تأمین و به‌روزرسانی تجهیزات و فناوری‌های کتابداری، چالش‌های نگهداری و تأمین امنیت منابع، رعایت روش‌ها، شاخص‌ها و استانداردهای مشترک برای فهرست‌نویسی و رده‌بندی منابع و اطلاعات، برگزاری مستمر دوره‌های آموزشی تخصصی کتابداران، سرفصل برخی از گفت‌وگوهای مدیران کتابخانه‌های برگزیده هنر بود.

در ادامه، اسماعیل پناهی، رئیس کتابخانه و مرکز اسناد فرهنگستان هنر، با تبریک روز کتاب و کتابخوانی و کتابدار به حاضران، اظهار کرد کتابخانه و مرکز اسناد فرهنگستان از کتابخانه‌های تخصصی نوپای کشور است، با این حال، توانسته نیازهای بسیاری از پژوهشگران هنر و علوم‌انسانی را برآورده سازد. او با اشاره به تشکیل تعاونی‌ها و شبکه‌های ملی منابع و اطلاعات در زمینه‌های علوم پایه، علوم مهندسی، علوم پزشکی و علوم انسانی اظهار کرد هم‌افزایی و مشارکت در فراهم‌آوری و ارائه منابع دیجیتالی هنر امری مغفول بوده است و لازم است مراکز پژوهشی و کتابخانه‌ها فعالیت‌های منفردانه و غیراشتراکی خود را در تأمین و تولید نسخه‌های دیجیتال کتاب‌ها به سمت پروژه‌های ملی مشترک بین کتابخانه‌های هنر پیش ببرند. این فعالیت مشترک، علاوه بر کاهش هزینه‌ها و پرهیز از فعالیت موازی، موجب غنای بیشتر منابع دیجیتال و رضایت کاربران خواهد شد. او اظهار امیدواری کرد این هم‌اندیشی زمینه‌ای برای این فعالیت مشترک در تأمین منابع دیجیتال فراهم آورد.

در پایان هم‌اندیشی، با حضور رضا جعفرپور، مدیرعامل توسعه تولیت شمس تبریزی، مراسم اهدای بیش از 1500 عنوان کتاب از سوی کتابخانه و مرکز اسناد فرهنگستان هنر به کتابخانه آستان شمس تبریزی برگزار شد.