نگارههايشاهنامه (The Paintings Of The Shahnama(Book Of Kings
نگارههايشاهنامه (The Paintings Of The Shahnama(Book Of Kings
تاریخ ثبت : 1391/02/30
طبقه بندي :
کتاب ,
موضوع :
نگارههايشاهنامه (The Paintings Of The Shahnama(Book Of Kings
نویسنده :
ا.ت. آدامووا- ل . ت . گيوزاليان
عکس :
ویراستار :
<#f:16/>
چاپ اول :
بهار 1383
چاپ و صحافي :
سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي
تعداد صفحات :
<#f:19/>
اطلاعات بیشتر :
ديباچه
نسخه خطي شاهنامه، متعلق به سال733 هجري قمري، كه براي نخستين بار تمام مجموعه نگارههاي آن در چاپ حاضر نشر مييابد، يكي از قديميترين نسخ خطي مصور منظومه شاهنامه و از ارزشمندترين آثار موجود در كتابخانة عمومي لنينگراد به نام «سالتيكوف شدرين» است.
اهميت قرن هشتم هجري در جهت پيشرفت كلي نقاشي ايران توسط دوستمحمد، نقاش و خوشنويس دربار صفوي در سدة دهم هجري، ارزيابي و آشكار گرديد1. مطابق نظر اكثر محققان، سبك جديدي كه تا پايان سدة هشتم پديد آمد و عنوان مكتب كلاسيسيسم تلقي ميشود شامل بهترين آثار مراكز هنري گوناگون ايران و بسياري از ديگر كشورهاي خاورميانه و خاور نزديك است.
تحقيقات به عمل آمده در سالهاي اخير حاكي از افزايش توجه به نقاشي ايراني در سدة هشتم است. بررسي آثار مكشوف مربوط به گذشته و امروز نشان ميدهدكه اين دوره را نميتوان صرفاً نخستين مرحلة شكوفايي نگارگري سدة نهم هجري به حساب آورد، بلكه دورة فوق العاده مهمي در تاريخ رشد و توسعة نقاشي خاورميانه و نزديك و از جمله ايران بوده و زماني است كه آثاري برجسته از جهت ارزشهاي والاي هنري به وجود آمده بودند.
باتوجه به تعداد نسبتاً كم آثار بهجامانده و پراكنده در دنيا، و تعداد انگشتشماري كه از اين ميان به زيور طبع آراسته گشتهاند، تجزيه و تحليل تصاوير متعلق به قرن هشتم به مراتب دشوارتر ميشود.
در عرصة ادبيات تخصصي، انتشار سريعتر نسخ خطي تاريخدار سدة هشتم هجري، كه در مراكز گوناگون هنري خاورميانه و خاور نزديك پديد آمدهاند، آرزوي محققان است و در همين زمينه طبع و نشر آثاري كه زمان و مكان پيدايش آنها تعيين گشته است، نيز مورد توجه قرار دارد.
در اين راه قدمهاي نخستين با انتشار تصاوير مربوط به جامعالتواريخ اثر معروف رشيدالدين* از نسخه فراهم آمده در شهر تبريز به سال 706 هـ ق، برداشته شده است2. از همين روست كه تصاوير كتاب حاضر، متعلق به يكي از نسخههاي برجستة منظومة فردوسي، يعني شاهنامه قرن هشتم انتشار مييابد.
منظومة شاهنامه كه سرودة شخصيت ادبي كبير عالم بشريت است، نه فقط در تاريخ نقاشي ايران، بلكه در كشورهايي با اشتراك فرهنگي نزديك به آن نيز، نقش مهمي ايفا نموده است. اين اثر نه تنها در طي قرون و اعصار به جهت تصويرگري مورد توجه نقاشان و نگارگران بوده است، بلكه در دوران معاصر نيز سرچشمه بيپايان الهام استادان هنرهاي تصويري بهشمار ميآيد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- دوستمحمد. رسالهاي دربارة خوشنويسان و نگارگران. در كتاب:استادان هنر دربارةهنر. مسكو، 1965، ج1، ص174.
2- Rice D.T. The Illustrations to the "World History" Of Rashid al-D in, Ed. By B.Gray, Edinburg 1976.
*رشيدالدين فضلالله همداني (وفات 718 هجري ) فضلاللهبن عمادالدوله ابيالخير ملقب به رشيد طبيب همداني، از وزيران و طبيبان و مورخان بزرگ ايران در دورة مغول، كه در سال 645 در همدان متولد شد. رشيدالدين فضلالله علاوهبر تنظيم امور ديوان كشور وسيع [تحت سيطرة ] مغول به تحقيقات تاريخي پرداخت و اثر معروف خود را به نام جامعالتواريخ پديد آورد. فرهنگ ادبيات فارسي دري، دكتر زهرا خانلري ( كيا ).
فهرست مطالب
عنوان
سخن مترجم
ديباچه
شاهنامه حكيم فردوسي و سنن تصويرگري
نسخة خطي شاهنامة سال733 هـ.ق و ويژگيهاي هنري تصاوير آن
سبك اينجو و نسخة خطي شاهنامة سال733 ﻫـ ق
نامهاي اختصاري منابع و مآخذ
شرح نگارهها
فهرست تصاوير و نگارهها
فهرست مأخذ
فهرست اعلام
تصاوير