مولود زندي‌نژاد - موزه هنرهاي معاصر فلسطين از جمله مجموعه‌هاي وابسته به فرهنگستان هنر است كه با برگزاري نمايشگاه‌هايي با مضامين هنرهاي اسلامي فعاليت مي‌كند. اين مجموعه از دهم دي ماه ميزبان نمايشگاه خوشنويسي با عنوان «سروش آسماني» شده است.

در اين نمايشگاه بيش از 50 اثر خوشنويسي از غلامرضا راهپيما در معرض ديد عموم قرار گرفته كه با خطوط ثلث، ريحان، محقق، نسخ و كوفي نگاشته شده كه علاوه بر آياتي از جزء سي‌ام قرآن كريم، اسماء جلاله و متبركه نيز در ميان اين قاب‌هاي ماندگار جلوه‌اي از هنر فاخر ايراني را به تماشا گذاشته است. اين نمايشگاه بهانه‌اي شد تا با اين هنرمند خوشنويس گفتگويي داشته باشيم.

چگونه وارد عرصه هنر خوشنويسي شديد؟

از نوجواني علاقه خاصي به هنر داشتم و در خانواده‌اي زاده شدم كه هنر در آن از ارزش و اعتبار زيادي برخودار بود. مادرم بانو«ابو عطا» نام داشت كه در محضر استاد «عيسي بهادري» بر روي نقش و طرح ‌هاي قالي كار مي‌كرد و همزمان با استاد «فرشچيان» مسئوليت فرش بافي را بر عهده داشت و آثار و دست بافته‌هاي او هم‌اكنون در موزه‌هاي مختلف جهان وجود دارد؛ به همين مناسبت هر كدام از فرزندان او به هنر علاقه‌مند شدند. برادر بزرگم در رشته مرمت آثار تاريخي در ايتاليا درس خواند و مدت 30 سال عهده‌دار آثار و ابنيه تاريخي بود من نيز در ابتدا تابستان‌هاي خود را در كنار برادرم در اين مكان‌ها مي‌گذراندم و به آثار خوشنويسي علاقه‌ فراوان داشتم و به همين سبب به اين عرصه ورود پيدا كردم.

چه اساتيدي داشتيد و تاثير مدام يك بر هنر شما بيشتر بود؟

زنده ياد استادان «حبيب‌الله فضائلي»، «عبدالصمد صمدي» و «سيد محمد حسيني موحد» از استاداني هستند كه افتخار دارم در محضرشان به فراگيري اين هنر پرداختم. استاد حبيب‌الله فضائلي ارزشمند ترين فردي است كه نقش بسياري در زندگي‌ام داشته. رابطه‌اي كه با ايشان داشتم از رابطه استاد و شاگردي فراتر بود و رابطه‌اي معنوي ميان ما ايجاد شده بود. ايشان به خاطر بزرگترين دائره‌المعارف خط ايران، در سال 1352 موفق به كسب جايزه كتاب سال شد و نه تنها خوشنويسي را به من آموخت بلكه معلم اخلاق من نيز بود. و از افتخاراتم اين است كه آثارم را در كنار آثار اين ايشان به نمايش گذاشتم. و مقدمه يكي از كتاب‌هايي كه تاكنون منتشر كرده‌ام با عنوان «مهاجران آفتاب» با خط ايشان است.


كمي درباره آثار به نمايش در آمده در نمايشگاه « سروش آسماني» توضيح دهيد.

معتقدم وظيفه هر مسلماني است كه به ترويج مفاهيم كلام خدا بپردازد، به همين دليل من در قالب نگارش به اين امر پرداختم و هم‌اكنون در حال كتابت قرآن كريم هستم كه جزء سي‌ام آن در اين نمايشگاه به نمايش در آمده. با توجه به اينکه هنر خوشنويسي در زمينه خطوط محقق و ريحان مدت هاست مهجور مانده، به بازخواني، بازنويسي و ارائه اين خط زيباي ايراني و معرفي دوباره آن پرداختم که به لحاظ حس زيباشناختي در هنر ايران زمين يکي از گونه‌هاي نادر خوشنويسي است.

بخشي از اين نمايشگاه به كارهايي با عنوان «لايه چيني» اختصاص دارد، در مورد اين آثار توضيح دهيد.

« لايه چيني» يعني چيدن لايه‌ها روي يكديگر؛ اين هنر در دوران صفويه مورد توجه زيادي بوده و سال‌هاست كه به دست فراموشي سپرده شده است. اين هنر را مي‌توانيد در نقاشي‌هاي عمارت چهل ستون بيابيد. در پژوهش‌هايي كه درباره اين هنر داشتم متوجه شدم از تركيب موادي چون عسل، گل مل، شيره انگور، سفيده تخم مرغ و زاج در طي عملياتي لايه چيني را مي‌ساختند و براي ثبات آن از يك لايه طلا استفاده مي‌كردند كه من سعي كردم به جاي گل و بوته ، خوشنويسي را وارد اين كار كردم كه در بخشي از آثار اين نمايشگاه عرضه شده است.

چگونه ديگر هنرمندان مي‌توانند با نحوه ساخت لايه چيني آشنا شوند؟

چهار سال پيش كتابي با عنوان «سروش آسماني» تاليف كردم و نحوه ساخت و تهيه لايه‌ چيني را با ذكر نمونه‌هايي در آن تشريح كردم. اين كتاب مورد توجه دانشكده هنر ومعماري قرار گرفت و هم‌اكنون نيز به عنوان فرم و متد از آن استفاده مي‌شود.

اصولا نگاه شما به مقوله هنر و زبان بين‌المللي آن چگونه است؟

غير از هنر كه تاج سر آفرينش است/ دوران هيچ منزلتي پايدار نيست... بنياد هنر در فضاي بسيار لايتناهي تعبير و تفسير مي‌شود و به اندازه افرادي كه در روي كره زمين وجود دارد اين تعاريف و تعابير مختلف است. اما آنچه در ذهن و جان من از هنر وجود دارد خلق يك اثر تازه ‌است.

آثار يك هنرمند چگونه ماندگار مي‌شود؟

معتقدم هنرجويان تا زماني بايد از استادانشان تقليد كنند كه در حال فراگيري مفردات و اسلوب هنري هستند اما هنگامي كه شخصيت هنري‌شان شكل گرفت بايد مسير تازه‌اي را بيابند و به خلق آثار نو و جديد بپردازند. قطعا آثاري ماندگار خواهد شد كه تكراري در آن وجود نداشته باشد.

نمايشگاه «سروش آسماني» در موزه هنرهاي معاصر فلسطين تا 5 بهمن ميزبان علاقه‌مندان به هنر خوشنويسي است كه مي‌توانند براي بازديد از اين نمايشگاه به نشاني ميدان فلسطين، خيابان شهيد برادران مظفر، تقاطع خيابان بزرگمهر، شماره 74 مراجعه نمايند. ساعات بازديد از اين نمايشگاه به غير روزهاي تعطيل «شنبه تا چهارشنبه» ساعت 10 بامداد تا 17 و روزهاي پنجشنبه ساعت 10 تا 15 است.

غلامرضا راه‌پيما متولد سال 1339 است. وي در محضر اساتيدي چون زنده ياد حبيب‌الله فضائلي، عبدالصمد صمدي و محمد حسيني موحد خوشنويسي را آموخت. راه‌پيما داراي نشان درجه يك هنري و فارغ‌التحصيل انجمن خوشنويسان ايران است. اين هنرمند داراي مدرك كارشناس ارشد و دانش‌آموخته رشته گرافيك بوده و عضويت در كميته بين‌الملل موزه‌هاي جهان(ايكوم)، عضو دائم و پيوسته موزه‌هاي شرق آسيا، عضو شوراي ارزشيابي هنري نخبگان شاهد، عضو سراي اهل قلم، مدرس دانشگاه، عضو هيئت مديره انجمن دوستي ايران، صربستان و مونته نگرو را در كارنامه فعاليت‌هاي خود دارد. راه‌پيما تاكنون در ده‌ها نمايشگاه داخل و خارج شركت داشته و جوايز مختلفي را از سراسر جهان از آن خود كرده است.