مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن) کتاب فرار از مدرسه که به بررسی آثار و احوال محمدکریم پیرنیا اختصاص دارد، منتشر کرد.

به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، کتاب فرار از مدرسه (بررسی احوال و آثار محمدکریم پیرنیا از منظر تاریخ‌پژوهی معماری ایران)، نوشته محمدمهدی عبداله‌زاده را انتشارات فرهنگستان هنر منتشر کرد.

در پشت جلد این کتاب آمده است:

«در طی سالیان، مدح بی‌حساب پیرنیا یا بهره‌گیری ابزاری از او از یک‌سو و نقد نامنصفانه او از سوی دیگر، چهره او و اندیشه‌اش را معوج و پنهان و غبارآلود کرده است. برای اینکه این چهره آشکار شود، باید با پیرنیا همدل شد؛ باید موقعیت او را درک کرد؛ درد او را فهمید؛ و راه او و ادب راه‌پیمودن او را کشف کرد.

در این صورت است که نقد و سنجش او و پیش‌تررفتن از او ممکن خواهد شد.

کتاب حاضر در زمره نخستین تلاش‌ها برای فهم و نقد پیرنیا به چنین شیوه‌ای است. امیدوارم این قبیل تحقیق‌ها درباره کلیات و جزئیات اندیشه پیرنیا و همه پروژه‌های کامل و ناقص او ادامه یابد و راهی برای ایجاد نشاط در تحقیق درباره معماری ایران و گذشته آن گشوده شود.»

همچنین مهرداد قیومی‌بیدهندی، دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی، در تقریظی که بر این کتاب نوشته، آورده است:

«پیرنیا، هرچه باشد، پنج دهه است که بر تارَکِ مطالعات معماری ایران نشسته است. همین کافی است تا دریابیم که به او، به فهم او، و به نقد او نیاز داریم. اگر می‌خواهیم تحقیق درباره معماری ایران از وضع کنونی به‌درآید و گامی پیش‌تر برود، باید پیرنیا را عمیقاً فهم و سپس او را نقد کنیم. لازمه فهم پیرنیا، نشاندن سخن او در سیاقی است که بدان تعلق دارد؛ فهم انگیزه‌ها و دردهای او؛ و پیش از همه، فهم «نوع» سخن اوست...

آثار پیرنیا مجموعه‌ای است از کارهای علمی، کارهای خطابی، کارهای تعلیمی، جستارها و ایده‌ها. لازمه احیای پیرنیا تأمل در هر یک از کارهای او به مقتضای سنخ خود آن کار است. کارهای علمی او را باید با معیار علمی سنجید و کارهای تعلیمی او را با معیار آموزش، و... . و البته خود پیرنیا و کلیت اندیشه و عمل او را باید به‌منزله مصلحی اجتماعی و فرهنگی در زمینه معماری در نظر آورد و او را این‌چنین سنجید و نقد کرد.»

این کتاب در دو بخش با عناوین «داستان پیرنیا»، از خانه کودکی تا سازمان حفاظت آثار باستانی» و «سبک‌شناسی معماری ایران» که شامل هفت فصل است، به نگارش درآمده است: در فصل اول، «گلجام و خرابه»، به معرفی اجمالی پیرنیا پرداخته شده و از تولد، علاقه و خاطرات کودکی و نوجوانی او گفته می‌شود. در فصل دوم با عنوان «مدرسه معماری»، نویسنده به تحصیلات وی پرداخته و فصل سوم را، ذیل عنوان «در کارِ ساختن»، به فعالیت‌های فنی او، همچون پروژه‌های مدرسه‌سازی، و نیز نگارش نخستین مقالات او اختصاص داده است. در فصل چهارم، با عنوان «فرشته نگهبان»، فعالیت‌های پیرنیا در حفاظت آثار باستانی، اداره‌کل موزه‌ها و حفظ بناهای تاریخی بررسی شده و در فصل پنجم، تحت عنوان «قبیله فکری»، عملکرد او در دوران کاری‌اش ارزیابی شده است. فصل ششم، با عنوان «سابقه سبک»، به سابقه و خاستگاه سبک‌شناسی و جریانات معماری در نیمه دوم قرن بیستم اختصاص دارد و آخرین فصل، یعنی فصل هفتم این کتاب، به «سبک‌شناسی پیرنیا» می‌پردازد.

کتاب فرار از مدرسه را مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن) در 288 صفحه با شمارگان 500 نسخه منتشر کرده است.

علاقه‌مندان می‌توانند برای تهیه این کتاب به نشانی خیابان ولیعصر، نرسیده به چهارراه طالقانی، شماره 1550، کتاب‌فروشی فرهنگستان هنر، مراجعه کنند.