سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران از ارائه‌ی هشت پرونده شامل آیین‌های عاشورایی استان تهران در ششمین همایش ثبت میراث معنوی کشور با عنوان «آیین‌های عاشورایی» خبر داد.

محسن علمدار در گفتگو با ايسنا با اشاره به برگزاری همایش میراث معنوی در 21 و 22 آذرماه در مازندران، درباره‌ی پرونده‌های استان تهران توضیح داد: پرونده‌ی «جومه‌پوش علم محله‌ی درویش شهرستان دماوند» یکی از پرونده‌های تهیه‌شده است. این آیین هر سال هفتم ماه محرم در محله‌ی درویش دماوند بعد از نماز ظهر و عصر برگزار می‌شود. در این زمان، سادات محله علم را با آب و گلاب می‌شویند و سپس ریش‌سفیدان پارچه‌های سبزرنگی را روی علم می‌کشند.

وی آیین «تعزیه‌خوانی قبیله‌ی بنی‌اسد در پیشوای ورامین» را یکی دیگر از پرونده‌های استان تهران دانست و گفت: این تعزیه در شهرهای مختلف در دوازده ماه محرم برگزار می‌شود. مردم پیشوا در این روز با پوشیدن لباس‌های محلی اجسادی را به‌صورت نمادین روی تابوت‌ها می‌گذارند و آن‌ها را تشییع می‌کنند. این مراسم در استان قزوین توسط زن‌ها برگزار می‌شود، ولی در دیگر شهرهای کشور مردها آن را برگزار می‌کنند.

او نکته‌ی قابل توجه در برگزاری این تعزیه در پیشوای ورامین را برگزاری آن در 15 خرداد سال 1342 دانست که در آن زمان،‌ عزاداران هنگام برگزاری تعزیه از دستگیر شدن امام خمینی (ره) آگاه شدند و بعد از به پایان رسیدن مراسم، با پوشیدن کفن به سمت تهران حرکت کردند و تعدادی از آن‌ها در پل باقرآباد ورامین به شهادت رسیدند.

وی آیین «حمل علم روستای سربندان دماوند» در هفتم ماه محرم را پرونده‌ای دیگر برای ارائه در ششمین همایش ثبت میراث معنوی معرفی کرد و گفت: متولی این مراسم خانواده‌ی «مرحوم سیدحسن رضوی» است. اعضای این خانواده در شب هفتم ماه محرم با پارچه‌ها و شال‌هایی که مردم نذر کرده‌اند، علم را می‌پوشانند و در روز هفتم همراه با برگزاری مراسم عزاداری، علم را به مسجد روستا می‌برند. براساس تحقیقات میدانی، این مراسم بیش از 100 سال است که در محله‌ی سربندان دماوند برگزار می‌شود.

او آیین «عزاداری تکیه‌ی بزرگ تجریش» را یکی دیگر از آیین‌های عاشورایی استان تهران دانست که در این همایش با هدف ثبت معرفی می‌شود‌ و ادامه داد: در دو دهه‌ی اول محرم براساس رسوم باقی‌مانده از گذشته، کسبه‌ی بازار تجریش این محدوده را به حالت قدیم درمی‌آورند و در آنجا مراسم عزاداری و تعزیه برگزار می‌کنند. پیشینه‌ی این عزاداری به اوایل دوره‌ی قاجار می‌رسد و اکنون در ایام محرم بعد از سیاه‌پوش کردن تکیه، وسایل خاص عزاداری را روی دیوارها نصب می‌کنند.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان تهران آیین «عزاداری تکیه‌ی نیاوران» را دیگر آیین عاشورایی استان تهران دانست و اظهار کرد: این تکیه در سال 1237 هجری شمسی به‌دستور ناصرالدین‌شاه قاجار ساخته شد و از همان سال مراسم عزاداری، تعزیه و روضه‌خوانی از دهه‌ی اول تا دهه‌ی سوم ماه محرم در آن برگزار می‌شود.

وی آیین «عزاداری تکیه‌ی سادات اخوی» را دیگر آیین عزاداری استان تهران دانست که پرونده‌ی آن با هدف ثبت به ششمین همایش ثبت میراث معنوی کشور ارائه می‌شود و افزود: این آیین که قدمتی بیش از 150 سال دارد، تنها پرونده‌ای است که توسط «کمیته‌ی ملی حفاظت از خانه‌های تاریخی استان تهران» تهیه می‌شود.

علمدار آیین «علم‌بندی روستای کلین شهرری» با قدمت 200 سال را دیگر آیین عاشورایی استان تهران دانست و بیان کرد: در روز اول ماه محرم این علم که در خانه‌ی سادات روستا نگهداری می‌شود، با شال‌های نذری مردم بسته می‌شود و در روز هفتم ماه محرم بعد از نماز ظهر و عصر علم به سمت مقبره‌ی شیخ کلینی با همراهی دسته‌های عزاداری حرکت داده می‌شود.

وی آیین «تعزیه‌ی راه‌اندازی کاروان اسرا در شهرستان ورامین» را آخرین پرونده‌ی معرفی‌شده از سوی استان تهران دانست و گفت: مردم شهرستان ورامین هر سال در دوازدهم ماه محرم در میدان اصلی شهر گرد هم می‌آیند و این تعزیه را اجرا می‌کنند.

او اضافه کرد: هرچند سهم هر استان برای حضور در همایش ثبت میراث معنوی با محوریت آیین‌های عاشورایی پنج پرونده است، ولی امیدواریم هر هشت پرونده‌ی استان تهران در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت برسد.