نخستين جلسه «كارگاه موسيقي آواز عهد قاجار» برگزار شد.

به گزارش اداره كل روابط عمومي فرهنگستان هنر، نخستين جلسه كارگاه موسيقي آواز عهد قاجاراز سلسله برنامه‌هاي كميته موسيقي اقوام معاونت پژوهشي فرهنگستان هنر، ‌عصر سه‌شنبه 17 آبان با سخنراني بهمن كاظمي، بهروز مبصري، وهرز پوراحمد، و مهدي فراهاني در تالار ايران فرهنگستان هنر برگزار شد.

بهمن كاظمي، رئيس كميته موسيقي معاونت پژوهشي با اشاره به مباني آواز ايراني به بررسي منابع موسيقي آوازي ايران و تفاوت هاي موسيقي، از گذشته تا امروز پرداخت . وي به آميخته بودن موسيقي آوازي ايران با سنت و مذهب ايراني اشاره كرد و اذعان داشت: «آواز ايراني با دو محور كلامي و غير كلامي كه همان تحرير است قابل شناسايي است . آن بخشي كه موسيقي آوازي ما است بيشتر در قالب غزل ،مثنوي ،دوبيتي اجرا مي شود در بخش تصانيفي كه داريم همه از سنت‌هاي موسيقي هجايي و موسيقي محلي مناطق برگرفته شده كه فرم موسيقايي دارند و شيوه و رسمي كه تصانيف گسترده شده در رديف و گوشه‌هاي رديف مختص دوره قاجاريه هستند.» او در ادامه منابع آوازي ايران را تعزيه خوان‌ها، نوحه خوان‌ها، روضه خوان‌ها و مطرب‌هاي ايراني دانست.

بهمن كاظمي درخصوص ارتباط روضه‌خوان‌ها با موسيقي‌دان‌ها و مراودات اين دو قشر جامعه قاجاري سخن گفت و آن را ناشي از روح مذهبي موسيقي آوازي ايران قلمداد كرد.

وي همچنين به معرفي خوانندگان دوره قاجار از جمله صدر اصفهاني، ضياء الدين الذاكرين سيداحمد خان و حسينعلي نكيسا پرداخت.

بهروز مبصري از سخنرانان ديگر اين كارگاه بود كه به بررسي صفحات دوره قاجار و نحوه ضبط آنان پرداخت و بيان كرد: « در ايران پنج دوره ضبط صورت گرفته شده است كه در سال 1878 وقتي دستگاه فونوگراف توسط توماس اديسون اختراع شد اين دستگاه بعد از 5 سال توسط حافظ الاصوات به ايران آورده شد اولين صفحات صفحه تخت بودند كه با صداي مظفرالدين شاه ضبط شده است »

بهروز مبصري نيز نمونه‌اي از صفحات قاجاريه را براي حضار ارائه كرد و به بررسي آن‌ها پرداخت.

در ادامه بررسي ادوات تحرير و قدرت آواز خوانندگان قاجاريه توسط وهرز پوراحمد انجام شد كه او در اين خصوص گفت: «دسته‌اي از تحريرهايي كه بسيار كاربرد داشته در زمان قاجار، تحريرهاي بلبلي است كه نوعي تحرير است كه به شكل‌هاي مختلفي ارائه شده است ساده‌ترين حالت اين تحريرها فيگور (شكل) هانتي است كه بعد از چند بار تكرار مي‌تواند يك پرده بالاتر منتقل شود و پايين بيايد.»

سپس وي براي تشخيص بهتر حضار، نمونه‌هايي از اين تحرير را پخش كرد.

وهرز پوراحمد به بررسي نمونه تحريرهاي احمدخان، اقبال آذر، دماوندي ،طاهرزاده و حسينعلي نكيسا پرداخت.

مهدي فراهاني آخرين سخنران اين كارگاه به بررسي تغييرات شيوه آواز سنتي قديم نسبت به امروز پرداخت كه انتقال سينه به سينه و سليقه خوانندگان در تغييرات اجراها را از عوامل آن دانست و بيان كرد: «تفاوت‌هايي ميان نحوه اجراي آوازي در قديم با امروز وجود دارد، امروزه آواز به شكل قديمي خود اجرا نمي‌شود به عنوان مثال دستگاه همايون فرود در قديم ايستا بر روي درجه اول همايون بوده اما امروزه ايستا روي درجه 7 گام همايون است.»

او به خواننده‌هايي چون دوامي، اقبال علي خان و طاهرزاده و شيوه‌هاي آن‌ها اشاره كرد و در ادامه به نحوه اجراي گوشه «راك عبدالله» در قديم و تغييرات آن در امروز پرداخت.

در پايان اين كارگاه جلسه پرسش و پاسخي برگزار شد كه بهمن كاظمي به سؤالات حضار پاسخ داد.

گفتني است دومين جلسه از كارگاه موسيقي آواز عهد قاجار سه شنبه 23 آبان ساعت15:30برگزار مي‌شود.