|
سومين نشست از سلسله نشستهاي «14 روايت» با حضور« ايرج نعيمايي» و «سيد محمد تقي حسيني» برگزار شد.
سومين نشست از سلسله نشستهاي «14 روايت» با حضور« ايرج نعيمايي» و «سيد محمد تقي حسيني» برگزار شد
به گزارش روابط عمومي فرهنگستان هنر، سومين نشست از سلسله نشستهاي «14 روايت» كه به بررسي نسخ خطي قرآني موزه ملك اختصاص دارد با حضور « ايرج نعيمايي» و « محمد تقي حسيني» در سالن همايشهاي فرهنگستان هنر برگزار شد. در اين نشستها 14 نسخه قرآني طي 8 نشست علمي و پژوهشي در دو مجموعه فرهنگستان هنر و موزه ملي ملك مورد بررسي قرار ميگيرند.
در اين نشست ايرج نعيمايي خوشنويس و موسيقيدان، نسخه خطي به شماره ثبت 2 را كه اثري از «بقاء اصفهاني» است و « محمد تقي حسيني» نسخه شماره 10 با خط كوفي اثر «حسن بن علي» مورد بررسي قرار دادند. نعيمايي مبحث كتابت قرآن كريم را يكي از مهمترين مباحث حوزه خوشنويسي دانست كه در وجوه مختلف تاريخي، سير تطور اجتماعي، سياسي، اعتقادي و ... به پژوهشگران كمك ميكند تا دريافتهاي بهتري داشته باشند. وي در زمينه سير تحول خوشنويسي اظهار داشت:« در سير تحول خوشنويسي هنرمندان بسيار مطرح و تاثير گذاري حضور داشتند كه عموما كاتب قرآن بودند.»
وي در تشريح خطوطي كه در كتابت قرآن كريم از گذشته مرسوم بود گفت:« در ابتدا كتابت قرآن با خط كوفي صورت ميگرفت و رواج اين خط تا قرن 4 ه.ق ادامه داشت. اگرچه خطوط اوليه بسيار ساده و غير هنري بود اما به تدريج خط كوفي متحول شد به طوري كه 50 نوع خط كوفي در كتابت مورد استفاده قرار ميگرفت و سندهايي موجود است كه ايرانيان در آن نقش به سزايي داشتند.»
اين هنرمند خوشنويس افزود:« نخستين شخصي كه از خط كوفي فاصله گرفت و توانست خطوط ششگانه و اصول دوازده گانه را ابداع و تنظيم كند «اِبْن ِ مُقْله» يا« ابوعلي محمد بن علي بن حسين (حسن) بن عبدالله شيرازي» بود كه به سال شوال ۲۷۲- ۳۲۸ قمري ميزيست. او اديب و خوشنويسي بود که تحول عظيمي در سير نگارش حروف به سمت خوشنويسي هنرمندانه به وجود آورد. اين هنرمند توسط خليفه عباسي المقتدر بالله به وزارت برگزيده شد و به دليل گرايش شيعي مورد غضب قرار گرفت و از مقامش عزل شد و پس از آن به فارس زادگاهش بازگشت.»
نعيمايي ادامه داد:« ابوالحسن علاالدين علي بن هلال مشهور به «ابن بواب» ملقب به «قبله الکتاب» از معروفترين خوشنويسان در اوائل سده پنجم هجري در دوره خلفاي عباسي و آل بويه است. او در خطوط مختلف به جا مانده از «ابن مقله» تصرفاتي کرد و قواعدي تازه در خوشنويسي بهوجود آورد و خوشبختانه قرآني به خط او در دست است كه بيش از 1050 سال از عمرش ميگذرد و از جلد تا جلد تماما سالم است.»
وي رواج خطوط نسخ در كتابت قرآن كريم را به دليل روان خواني و زيبايي در حين سادگي دانست و افزود: «استفاده از خطوط نسخ به دليل روان خواني رواجج يافت ولي كساني كه از تمكن مالي برخوردار بودند اين نسخ را در اشكال تزييني و لوكس با «خط محقق» كه از خطوط ششگانه است، سفارش ميدادند.»
اين پژوهشگر ادامه داد:« در اواخر دوره صفويه خطوط نستعليق نيز رايج شد اما كاركرد آن بسيار كم بوده و مشهورترين نسخه متعلق به سيد حسين ميرخاني است و علت اين است كه اين نوع خط به درستي خوانده نميشود و كاركرد آن بسيار عالمانه بود.»
وي از «ياقوت» و « احمد سهروردي» ديگر كاتبان قرآني نام برد و افزود:« يكي از خوشنويساني كه خط نسخ را قانونمند كرد جمال الدين ابوالدر ياقوت مستعصمي بغدادي، ملقب به قبلةالکتاب بود. خطاط شهير (درگذشته به سال ۶۹۸ هجري قمري) وي به سبب خط بديع خود، مخصوصاً به جهت نسخههاي قرآني که نوشته شهرت بسيار يافت. همچنين «احمد سهروردي» كه بسيار خوب مينوشت و به همين سبب اين كاتبان نيز به دليل رعايت اسلوب مورد توجه خاص دوران خود بودند.»
سپس ايرج نعيمايي و محمد تقي حسيني با نشان دادن تصاويري از نسخههاي ياد شده به بيان جزئيات بيشتر اين نسخهها پرداختند.
|
نسخه چاپي
